Чайгы дыштанылга үезинде Тываның техникумнары болгаш колледжтериниң сургуулдары чүгле дыштаныр эвес, а студент отрядтарның ажылынче хаара туттунуп турарын ТР-ниң Өөредилге яамызы дыңнаткан.
Ортумак өөредилге чериниң сургуулдары боттарының билиин практика кырынга ажыглап, ниитилелдиң чаагай чоруу дээш ажылдаарлар. Ол дээрге, оларга чүгле немелде дуржулга болгаш арга-мергежил алыр арга эвес, а харын-даа чурттуң хөгжүлдези дээш бодунуң үлүүн киирери болур.
Бо хүнде ортумак профессионал өөредилге албан черлеринден 105 сургуул ажылдап турар. Оларның 99-у тудуг база капитал септелге объектилеринде боттарының арга-мергежилин бедидип турар. Бо чылын республикада 11 чаа школа туттунуп база 13 школада капитал септелге чоруттунуп турар. Ажылдарда колдуунда Тываның тудуг техникумунуң тудуг талазындан сургуулдар хаара туттунган.
Оон аңгыда, Тываның тудуг техникумунуң үш студентизи Иркутск облазында «Сибирьниң күчүзү» деп Россияның магистралдыг газ дамчыдылгазының тудуг ажылдарында «Россияның студент отрядтары» регионалдыг салбырның бүгү-российжи аныяктарының хөй-ниити организациязының «Алдын холдар» сургуулдарның тудуг отрядының тургузуунда киржип турар.
Петропавловск-Камчатскиде балык болбаазырадыр ажылче Тываның тудуг техникумунуң ийи, Тываның көдээ ажыл-агый техникумунуң бир сургуулу чоруткан.
Сургуулдарның кураторларының демдеглеп турары-биле, күш-ажыл отрядтары угаан-медерел, харыысалгага болгаш сургуулдар аразында коллективчи соруктуң сайзыралынга дузалыг. Ол ышкаш чаа эш-өөр тып, найыралчы харылзаалар тудуп алырынга, арга-дуржулга солчурунга база команда-биле ажылдап өөрениринге тергиин арга. Шак ындыг төлевилелдерге киржирге, сургуулдар идепкейлиг хамаатылар, лидерлер болурунга ажыктыг, ниитилелге эки өскерлиишкиннерни кииреринге белен болур.
Тываның күрүне университединиң баазазында «Россияның студент отрядтары» регионалдыг салбырның бүгү-российжи аныяктарының хөй-ниити организациязының ажыл-чорудулгазы чоруттунуп турар. Ында республиканың ортумак профессионал өөредилге база дээди өөредилге черлеринден 300 хире студент бүрүткеттингенин сагындыраалы.
Система таварыштыр сургуулдар дыштанылга үезинде аңгы-аңгы угланыышкыннар аайы-биле, сервис, көдээ ажыл-агый, башкы, тудуг дээш, ажылдарже кирип ап турар.
