Республиканың эрге-чагыргазы адырның чемпионнарын тодарадырының чурумун малчыннарның чаңчылчаан Наадым байырлалының бүдүүзүнде өскерткен.
Тываның Чазаа аңаа хамаарышкан доктаалды хүлээп алган. Ол езугаар «Эң эки» деп атче кордакчы мал ажыл-агыйларының ээлери «ВетИС» федералдыг информация системазының «Хорриот» электроннуг албан черинге малын бүрүткеткен турар ужурлуг. Роскөдээажыл-агый хайгаарал чери мал-маганны демдектеп, тускай дугаарларны тыпсып тургаш, мал-маганның аарыгларга удур тарытканының дугайында медээлер чыыр системаны кылган.
"Тыва июль 18-20 хүннеринде малчыннарның "Наадым" байырлап демдеглээр. Аңаа мал ажылының чемпиону ат дээш республика мөөрейиниң тиилекчилерин илередир. Мурнакчылар өскелерге үлегер-чижекти көргүзер ужурлуг деп санаар бис. Ол чүүл чүгле бедик үре-түңнелдерге хамааржыр эвес, а амгы үениң информация ситемаларын ажыглап билирин көргүзер» – деп, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг чугаалаан.
«Хорриот» системазында бадыткаттынган медээлер-биле Наадымның чемпионнары тодараттыныр. Ол негелде малды информация системазынга бүрүткедиринге немелде барымдаа апаар деп Тываның Көдээ ажыл-агый яамызы санап турар. Амдыызында малчыннар малын имнедип, демдектеринге хөөн чок болуп турарын тус чер чагыргаларының медээзи-биле «Хорриот» база Росстаттың сан-чурагайларының аразында карышкактар бадыткаан. Ылаңгыя «Хорриот» системазы-биле алырга, чамдык ажыл-агыйларда малдың баш саны 1,5 катап кызырылган.
Наадым-2025 киржикчилерин «Хорриот» системазынга албан бүрүткедиринден аңгыда, база бир чаа чүүл манап турар. Мал ажыл-агыйының тулган чемпионнарын илередирде, Тывада мал ажыл-агыйының кол хевирлери – хой болгаш өшкү угланыышкыннардан көөр. Оон аңгыда уксаажыдылгалыг инек, чылгы, иви, теве, сарлык азырап-өстүрер адырда шыырак малчынарга шаңналдарны ооң мурнунда ышкаш тыпсыр.
Малчыннарның мергежилин база ооң мурнунда тургустунган негелделер езугаар үнелээр.
Малдың баш санын камгалап арттырары, көдээ ажыл-агый продукциязының бүдүрүлге болгаш садып-саарылга хемчээлин улгаттырары, мал аарыгларынга удур хемчеглер планын күүседири, 350 баштан эвес эвес төрүүр өшкү болгаш хойнуң бары, 100 баш төрүүр хойдан 90-дан эвээш эвес хураганны камгалап алыры, бир хойдан 1,5 килден эвээш эвес, бир өшкүден бир килден эвэш дүктү кыргып алыры – кол көргүзүглер.
