Агротуризмни дүрген сайзырадыр кылдыр тыва араттарны чалап турар

Тывага көдээ туризм-биле ажылдаар эргени хоойлуда быжыглаан. Республиканың чазаа бөгүн федералдыг хоойлуга дүүштүр “Көдээ ажыл-агыйны хөгжүдериниң дугайында” регионалдыг хоойлунуң төлевилелинче өскерилгелерни киирип, көдээ ажыл-агый бүдүрүкчүлеринге болгаш араттарга көдээ туризм болгаш көдээ ажыл-агый бүдүрүлгезинге хамаарышпас өске-даа ажыл-чорудулга адырынга ачы-дуза көргүзерин чөпшээрээн.

Бажың тудуп алган черинге аалчылар бажыңын тудуп, туристерни аңаа хүлээп ап болур арганы чаартынган хоойлу көдээ ишчилерге берген. Араттар бүдүрген барааннары-биле аалчыларны өөртүр дээш, боттарының оран-савазынга садыг объектизин организастап болур. Агротуризм-биле экскурсиялар, чадаг болгаш аъттыг турлар, чоннуң ус-шеверлеринге мастер-класстар, туристерниң чемненилгезин болгаш чурттаар черин организастааш, ажылдап ап болур.

Тывада көдээ туризм чаа чүүл эвес. Республика 90-100 чыл бурунгаар турганы ышкаш тываларның бурунгу көшкүн амыдыралын, культуразын, ужур-чаңчылдарын салбайн, ол-ла хевээр кадагалап арттырган. Шак бо хүрээлелге бүдүн делегейни кайгадыпкан тываларның хөөмейи төрүттүнген.

Совет үеде-ле аалчыларны уткуп хүлээр программага араттарның кидис өөн, оларның ажы-чемин, ажыл-ижин таныштырып малчын турлагга база аалга чедирери албан турган. Тозан чылдарда Тыва-биле кызыгаарны ажыдыптарга, тываларның катаптаттынмас онзагай уран чүүлүн сонуургаан эртемденнер, этнографтар болгаш анаа-ла сонуургак даштыкылар бо-ла кээр апарган.

Чижээ, онзагай болуушкуннар база тургулаан, Американың каттышкан штаттарындан аныяк аян-чурукчу кыс Мөңгүн-Тайгага чурттап артып каарга, улуг бизнесмен болгаш миллиардер ачазы албан-биле сураглап, тып чедип келген. Америкадан база бир аян-чорукчу хөөмейлеп база тыва дылды өөренип алыр дээш Тывага келгеш, маңаа ынакшылын тып, бажыңны тудуп, хөй ажы-төлдүг ада болган.

Тывада көдээ туризм чүгле даштыкы аалчыларга сонуурганчыг дээри шын эвес. Тыва бодунуң тускайлаң культуразы, шажын чүдүлгези, чайгаар бүткен бойдус байлаа-биле российжи туристерни база хаара тудуп турар. Тывалар боттары безин малчын аалга ажы-төлү-биле мага хандыр дыштанып, өгбелериниң чурттап чораан амыдырал-чуртталгазын оларга өөрүшкү-биле көргүзүксээр.

Хоойлу төлевилелин ажылдап кылган ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызы көдээ туризмни хоойлужудуп быжыглаары, ажыл-чорудулганың ол хевирин идепкейлиг шиңгээдиринге немелде идиг болур деп санап турар.
Тывада көдээ туризмни хөгжүдер күзелдиг кижилерге күрүнеден эки деткимчени көргүзүп турар, чижээ, 10 сая рубль чедир хемчээлдиг саң-хөө дузазы бар.