Тываның Баштыңы Республика хүнүнде шылгараан ажыл-ишчилерге күрүне шаңналдарын тывыскан.
Владислав Ховалыг Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы, Россия Федерациязының культуразының алдарлыг ажылдакчызы, ат-сураглыг чогаалчы, журналист Артык Ховалыгга «Тыва Республиканың улустуң чогаалчызы» хүндүлүг атты тывыскан.
Артык Ховалыгның ады, аняанда-ла, чүгле Тывага эвес, ССРЭ номчукчуларынга тарай берген турган. Төп радиога,төп сеткүүлдерге ооң ады үнүп турда, ол үжен хар безин четпээн студент уруг турган. “Юность” радиожурналга ооң лириктиг шүлүктерин езулуг дикторлар сая аудиториязынга чаңгыландыр номчуп турган. “Студенческий меридиан”, “Юность”, “Дружба народов”, “Советская литература” сеткүүлдерге парлаан соонда, ооң ады алгаан. Чүгле орус дылга эвес украин дылга “Жовтень”, бурят дылга “Байкал” сеткүүлдерге парлаткан. Москвага үнген амгы шүлүк чогаалынын антологиязынче ол кирген.
Тываның Улустуң чогаалчызы он дөрт шүлүк, проза чогаалдарынын автору. Парлалга төөгүзүнге хамаарышкан төөгү-публицистиг номнарның тургузукчу автору. Оларга “Эне сөзү: белен эвес базымнар”, “Аалым болган Ава – Тывам”, “Энерелдиг “Эне сөзү”, “Чонунга алгадыр чолдуг солун” болгаш өске-даа брошюралар хамааржыр.
Херээжен чогаалчыларның “Мөңгүн ужук” деп аттыг ийи номун, эгелеп чоруур авторларның он ажыг номун чыып белеткеп, редакторлап үндүрген.
Тыва дылга баштайгы шүлүктери бежен чыл бурунгаар республика солуннарынга парлаттынган. Бирги ному “Чалгын” 1979 чылда, ийиги ному “Дөрт хайыра” 1987 чылдарда үнген. Чартык чүс чыл чогаадыкчы ажылы уян шүлүү-биле, филосовчу лириказы-биле, улусчу прозазы-биле, эгелеп чоруурларны деткиир энерел, угба сеткили-биле тыва чогаалдың алдын фондузунче киир бижиттинген.
Тыва дылче чүс ажык ыдык судурларны ,делегей чогаалының классиктери Омар Хаяамның, Анна Ахматованың, Вероника Тушнованың шүлүктерин очулдурган. Ооң чогаалдарын школа, дээди өөредилге черлериниң өөредилге программазынче киирген. Студентилер, сургуулдар диплом, курс ажылдарынга ооң чогаадыкчы ажылын сайгарып бижип турар.
Номчукчунуң үнелелин ынакшыл лириказы болгаш сонеттер чаалап алган. Тыва чогаалды сонет жанры-биле байыткан, деңзигүүрлүг автор деп санадып турар. Артык Ховалыгның баштайгы сонеттери “Мөңгүн дамды”, “Алдын херел айызалы”, “Өндүр сеткил” деп ооң номнарында кирген. Сөөлгү бижээн сонеттери “Коңгулуур ыры”, “Өндүр өкпең өң” деп номнарда тускай номнар кылдыр үнген.
Чеден чылдарда хайымныг орус дылда очулгалар, чээрби чыл үзүктелгенде, тозан чылдарда В.Гордеевтиң очулгазы-биле “Преодоление” деп ном үнген. Үжен чыл үзүктелиишкинни “Өндүр өкпең өң” деп номнуң очулгазын Н.Переясловтуң тулган күүсеткени үскен.
Артык Хөм-Отуковнаның эгелекчи,тургузукчу, кызымак-тывынгыр чоруу-биле, чогаадыкчы энергиязы-биле база чончу сеткили-биле төөгүге туруп көрбээн кыс парлалганың чараш чечектери “Эне сөзү”, “Слово матери” солуннар, “Кадын” сеткүүл тургустунгаш, чээрби чылдарда чедимчелиг үнүп турган. Ооң автор төлевилели “Эне сөзүнге” чүс ажыг шүлүктерни номчукчулар тураскаатканы кайгамчык үнелел.
Он ажыг чылдарда Херээжен чогаалчылар ассоциациязын,Тываның журналистер эвилелин удуртуп турган. Бедик мергежилдиг журналист, талантылыг чогаалчы, очулдурукчу, хөй-ниитижи Артык Ховалыг чоннуң-даа деткимчезин, чазак-чагырганың-даа шаңналын алган, чонунга хүндүткелдиг, ховар дээн чер-чурттуң төлептиг кызы.
