Ноябрьның 1-ден 8-ке чедир Россия Федерациязының шупту регионнарынга болгаш элээн каш даштыкы чурттарга «Улуг этнографтыг диктант» Х бүгү-российжи чырыдыышкын акциязы болуп эрткен. Аңаа ниитизи-биле 3922518 кижи киришкен. Диктант Россия Федерациязының 89 регионун болгаш ыраккы болгаш чоокку 178 чуртту хаара туткан.
Эрткен чылын ышкаш, киржикчилер miretno.ru деп сайтыга бүрүткедип алгаш, диктантының айтырыгларынга тускай сайтылар (оффлайн) болгаш ырактан харыылап турган. Тускай шериг операциязының киржикчилери боттарының айтырыгларын видео дамчыштыр салганы – хемчегниң төөгүзүнде бир дугаар болган.
Дараазында регионнар 2025 чылдың улуг этнографтыг диктант киржикчилериниң саны-биле чаңчыл езугаар мурнаан:
1) Башкортостан Республика – 583725 кижи.
2) Москва – 466621 кижи.
3) Красноярск край – 196059 кижи.
Регионнуң чурттакчы чонунуң саны-биле этнодиктантыда киришкен кижилерниң үлүү-биле Россия Федерациязының субъектилериниң рейтингизинде:
Бир сая чедир чурттакчылыг субъектилерден:
1) Тыва Республика – 30432 (9,04 хуу);
2) Астрахань облазы – 61629 кижи (6,42 хуу);
3) Чукотка автономнуг округ – 2713 кижи (5,71 хуу).
Бирден үш сая чедир чурттакчылыг субъектилерден:
1) Тула облазы – 188092 (12,53 хуу);
2) Красноярск край – 196059 (6,86 хуу);
3) Рязань облазы – 59910 (5,43 хуу).
Үш сая ажыг чурттакчылыг регионнардан:
1) Башкортостан Республика – 583725 кижи (14,27 хуу);
2) Самара облазы – 179182 кижи (5,65 хуу);
3) Москва хоорай – 466621 кижи (3,59 хуу).
Улуг этнографтыг диктантының даалгаларын чаңчыл езугаар 45 минута дургузунда кылып доозар ужурлуг, эң бедик балл – 100. 2025 чылда диктантыга киришкеннерниң ортумак баллы – 72,4 балл болган (2024 чылда – 69,6 балл; 2023 чылда – 67,4 балл).
Бүгү-российжи төлевилел шагда-ла билдингир акция апарган: бистиң чурттуң хамаатыларындан аңгыда, өске чурттарның төлээлери база киржип турар. Даштыкы чурттардан киржикчилер саны-биле Азербайджан Республикада (572), Моолда (547), Казахстан Республикада (526), Таджикистан Республикада (429), Беларусь Республикада (409) эң хөй киржикчи бар.
2016 чылда Удмуртиядан сагыш човаачал идепкейжилерниң эгелээшкини-биле Россияда бо улуг акция эгелээн, Олар орус дылга «Улуг диктант» эрттирер деп бодалдан хей-аът киргеш, этнографтыг болгаш этнологтуг темаларга чырыдыышкын акциязын эгелээрин шиитпирлээннер. Националдар херектериниң талазы-биле федералдыг агентилел акцияны организастаан.
Россия Федерациязының Культура яамызы, Роскады ажылдажылга, Орус географтыг ниитилел, «Билиг» ниитилели – акцияның партнерлары. Профессионал этнографтар болгаш Россияның Эртемнер академиязының Антропология институдунуң төлээлери акцияның кол айтырыгларын ажылдап тургускан.
