Тываның Хөй-ниити палатазы 2020 чылдың июль 1-де эрткен Россияның Конституциязынга эдилгелер талазы-биле бадылаашкынга хөй-ниити хайгааракчыларының ажылын организастаар талазы-биле хемчеглерни чедиишкинниг чоруткан.
2018 чылда Россияның Президентизиниң, эрткен 2019 чылда Тыва Республиканың Дээди Хуралының депутаттарының соңгулдалары-биле кады бо удаада 3 дугаар улуг хемчээлдиг хөй-ниити ажылын чорудуп турарын Тываның Хөй-ниити палатазының даргазының оралакчызы Эльвира Лифанова журналистер-биле ужуражылга үезинде дыңнаткан.
Коммерцияга хамаарылга чок хөй-ниити организацияларындан аңгыда, Тываның Хөй-ниити палатазы политиктиг партиялар-биле база кады ажылдажылганы чоруткан. Ынчалдыр “Чаңгыс демниг Россия” партиязы болгаш “Чөптүг Россия” партизының Тывада салбырлары-биле дугуржулганы чарган.
Республиканың кожуун, хоорайларында соңгулда участоктарынга ниитизи-биле 2973 хайгааракчылар ажылдаан. Тыва Республиканың Соңгулда комиссиязы, чер-черлерде девискээр соңгулда комиссиялары хоойлу-дүрүмнү шыңгыы сагып, шынарлыг ажылдаанын Тываның Хөй-ниити палатазының кежигүннери демдеглеп турар.
Ийи муң ажыг хайгааракчылардан чаңгыс-даа хажыдыышкыннар дугайында билдириишкин кирбээни, Россияның Конституциязынга эдилгелер талазы-биле бадылаашкыны Тыва Республиканың Соңгулда комиссиязының бедик деңнелге эрттиргени ол.
Бистиң республикада соңгукчуларның оожум, тайбың корум-чурумунуг болганын база онзалап демдеглээри чугула. Чүге дээрге өске регионнарга Россияның Конституциязынга эдилгелер талазы-биле бадылаашкыннар үезинде, шынга дүүшпес, меге (фейк) медээлер – паспорт чок бадылап болур дээн чижектиг дамчыыр чугааларны социал четкилерге дамчыдып, чон аразынга будулгаазын үндүрер бодалдыг кижилер база эвээш эвес болган. А Тывага чаңгыс-даа ындыг таварылга демдеглетинмээн.
Ол ышкаш Тыва Республиканың Хөй-ниити палатазынче Россия Федерациязының алдарлыг журнализи. Надежда Антуфьевадан билдириишкин кирген.
Россия Федерациязының соңгулда хоойлузунда, бажыңынче участок соңгулда комиссиязының кезигүннерин келдиртип алгаш бадылап болур дугайында хамаатыларның эргезин Надежда Мухарбековна ажыглаан. Россияның Конституциязынга эдилгелер талазы-биле бадылаашкынга бодунуң туружун илереткен соонда, соңгулда бюллетенинде грамматиктиг частырыгны эскерип кааш, хоочун журналист аңаа таарзынмайн, эдип каар ужурга таварышкан.
Ол дораан девискээр соңгулда комиссиязының кежигүннери база хайгааракчылар харыызын берип, хемчеглерни ап чоруткан түңнелинде, ук бюллетень шынга дүгжүп турар, соңгукчу кижи ону үрегдевээн деп түңнелди үндүрген.
Тываның юристер ассоциациязының регионалдыг салбырының удурукчузунуң оралакчызы Аяна Ооржак база Россияның Конституциязынга эдилгелер талазы-биле бадылаашкынга хамаарыштыр тайылбырны берген.
Тыва Республиканың Хөй-ниити палатазы биле Юристер ассоциациязы кады ажылдажылга дугайында керээни чарган соонда, республиканың девискээринде шупту 183 участок соңгулда комиссияларынга 400 юристер база соңгулда хоойлужулгазында хажыдыышкыннарны илередири-биле ажылды чоруткан.
Ооң түңнелинде, девискээр соңгулда участоктарының кежигүннериниң, бадылап келген соңгукчуларның талазындан кандыг-бир хоойлу хажыдыышкыннары илеретинмээн. Ол ышкаш Росхереглелхайгааралдың коронавирус аарындан камгаланыр хемчеглер: участок соңгулда комиссиязының кежигүннери камгалал костюмнарлыг, келген соңгукчулар камгалал маскалыг, оларга хол-хаптар, маскалар кедирер, арыглаашкын – дезинфекция чорудар талазы-биле негелделерни күүсеткен.
Ниитизи-биле Россияның Конституциязынга эдилгелер талазы-биле бадылаашкыннар хоойлужудулга талазы-биле доктаал-саавырларның негелделерин хажыдар чурум үрээшкиннери чок, оожум, тайбың байдалга эрткенин Тыва Республиканың юристер ассоциациязы демдеглээн.
Мерген Ондар
Чуруктарны Даян Дансюрюн тырттырган
