Баштайгы Наадым 1922 чылдың июль 28-те болуп эрткен

Тываның Национал архивиниң директору, «Чаңгыс демниг Россия» партияның кежигүнү Белекмаа Мунге Наадым байырлалының төөгүзүн дугайында

– Национал архивте тыва чоннуң бир улуг байырлалдарының бирээзи – Наадым дугайында XVIII чүс чылда бижиттинген үнелиг документ-саавырлар шыгжаттынып турар. Оларның аразында Тыва күрүне чаа-ла аңгы тускайлаттынган үеде, баштайгы найыр – Наадымны 1922 чылдың июль 28-те болуп эрткен деп документилер шынзыдып турар.

Шаандан тура Наадымда эң нептереңгей болгаш ынак улусчу оюннар – хүреш, аът чарыжы, ча адары турган.

Совет үеде бо найыр хоруглуг турза-даа, Тывага малчыннар байырлалын база эрттирип турган. Ол дугайында 1963 чылда республика чергелиг «Күш-ажылчы алдар» деп Наадымны эрттирериниң дугайында доктаалда бижик бар.

Сөөлгү үеде республиканыӊ малчыннар Наадымыныӊ эртип турары черле көрүштүг апарган. Бо юбилейлиг чылда ТР-ниң Культура яамызының белеткээн театржыткан көргүзүү байырлыг ажыдыышкынны улам-на каастады. Тываның шупту кожууннарын чаңгыс черге чыып, аңгы бичии өртемчей кылдыр көргүскени онза солун болду.

Тыва чонувустуң кол чөлеңгиижи – хүндүлүг малчыннарывыска аас-кежикти, быжыг кадыкшылды, байлашкылды, чаагай чорукту күзедим.