Билелиг арбанны кожуун төвү-биле аргыштырар Билелиг кежир ыяш көвүрүгнү совет үеде туткан болгаш аргыжарынга айыылдыг апарган.
Туран хоорайның чагырга даргазының амыдырал-хандырылга талазы-биле оралакчызы, Билелиг арбанның куратору Мерген Саттың дыңнадып турары-биле алырга, ук тудуг объекитизин «Чоннуң көвүрүү» төлевилел-биле туткан. Ооң узуну – 24 метр, дооразы – 6 метр.
Орук-транспорт комплекизиниң база кожууннуң чагыргазының кады акшаландырыышкыны-биле көвүрүгнү эрткен чылын ноябрьдан тудуп эгелээш, бо чылдың январьда дооскан. Чоннуң тудуунга Туранның чагырга чери база арбанның чурттакчылары киржип турган.
– «Чоннуң көвүрүү» төлевилел-биле быжыг көвүрүглүг болганывыска өөрүп тур бис. Мооң мурнунда көвүрүг айыылдыг, шимчеп турган. Тайга хары бадарга-ла Билелиг хем улгадып кээр. Чазын, күзүн аргыжылга оруу маглашталыр. Бо чылын хар чуга болганы-биле чүгээр. Хар кылын турган болза, хат дуй хадып кааптар.
Эр улузувус көвүрүг тудуунга, херээжен чон оларны акшкарып-чемгеринге киржип турду. Мында колдуунда пенсия назылыг улус малын малдап, огородун тарып турар. Чайын Билелиг камгамчык байлак оран. Честек-кат, көк-катты, тоорукту ырак эвестен чыып алыр. Колдуунда тайганың кежии-биле амыдырап чоруур улус-тур бис ийин.
Школа, уруглар сады чок болурга, аныяк улус хоорайже көшкен, мында санныг аныяктар бар. «Теле 2» операторнуң харылзаазы бар. Улус-биле харылзажырда «тускай черлер» тыпкаш, долгаар. Спутник антенналарлыг болгаш КТРК «Тыва» телеканалын тыртпайн турар, ынчангаш тыва дылда медээлерни көрбейн тур бис – деп, хүндүлүг дыштанылгада хоочун Урана Чадамба чугаалады.
Арбанда 38 өрегеде 78 кижи чурттап турар. Арбанның чону байырлалдар, дыштаныр хүннерде чыглыр чери – клуб база ном саңы. Билелигжилер аңаа концерт, аңгы-аңгы хемчеглерни эрттирип турар. Ол ышкаш ында теннис столун база тургускан.
Көвүрүнүң быжыын билелигжилер бо чазын көөр. Мындыг ылаптыг ажыл-херектерниң саны хүн келген тудум көвүдеп турар.
Чуруктарны Шончалай Ховалыг тырттырган
