Россияның Көдээ ажыл-агый яамызының мелиорация төлевилелдерин сайгарып база шилиир комиссия «Агроүлетпүр комплекизиниң продукциязының экспорту» национал төлевилел-биле акшаландырар Тыва Республикадан үш төлевилелди шилип алган.
2023 чылда республиканың Бии-Хем база Чаа-Хөл кожууннарында 714 гектар суггаттыг черлер көдээ ажыл-агый ажыглалынче кирер. Тываның Баштыңының Айыткалында даалгазы-биле, республиканың Көдээ ажыл-агый яамызы Таңды биле Чеди-Хөл кожууннарда суггат системаларын катап тургузар планныг.
Россияның Көдээ ажыл-агый яамызының шилилдезин Бии-Хемниң Тарлагда «Малиновка» биле Чаа-Хөл кожууннуң Чаа-Хөл суурунда «Терезин» деп черде суггат системаларын катап ажылдадыр дээн аграржылар Айдын Соскал биле Орлан Балчыйның төлевилелдери эрте берген. Төлевилелдерниң гидромелиоративтиг база культуротехниктиг хемчеглеринге 16,7 сая рубльди үндүрер.
– Төлевилел өртээниң 50 хуузун федералдыг бюджеттен дуглаар болза, 50 хуузун төлевилелдиң күүседикчизи харыылаар. 2023 чылдың республика бюджединде 6,7 сая рубль субсидия акшазын бистиң аргаржыларывысты деткиир кылдыр тускайлаан. Ынчап кээрге киирген төлевилелдерниң 10 хуузун олар салыр – деп, Тываның көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем сайыды Сергей Ондар дыңнаткан.
«Агроүлетпүр комплекизиниң продукциязының экспорту» национал төлевилелге киржилге акшазы-биле катап тургустунар суггат системаларындан аңгыда, Тываның Баштыңының даалгазы-биле, Көдээ ажыл-агый яамызы Таңды биле Чеди-Хөл кожууннарда «мажаалык», «кочетов», «элегес» суг бугаларын эде чаартыр ажылдарны чорудар.
Көдээ ажыл-агый яамызының тускай мергежилдиглериниң бодалы-биле алырга, ол суггаттыг объектилерни ажыглалче киирери, ажыглал чок чыткан 2,6 муң гектар черден ийи-үш катап хөй дүжүттү алыр магадылалдыг.
– Эрткен чылын кааңдаашкын чер ажылынга улуг каражаны чедирген. Бо үш системаны шилип алган ужуру болза, ында черлер дүжүткүр, а суг бадырары улуг чарыгдалдар чок. Республикада суг бугалары черле турган болгаш, ол чаагай дүжүттү магадылап, чаа ажылчын олуттарны тургузар – деп, «Тывамелиосугажыл-агыйының эргелели» ФКБА директорунуң албан-хүлээлгезин күүседип турар Владимир Белобородов чугаалаан.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг, ТР-ниң Дээди Хуралынга Айыткалында, 2023 чылда көдээ ажыл-агыйының мурнады боттандырар айтырыы – мелиорацияны хөгжүдүп, суггат системаларын катап ажылдадыры деп айытканын, сагындыраал.
