ТР-ниң Хамааты камгалал болгаш онза байдалдар талазы-биле албан чери чурттакчы чонга дош кырынга айыыл чок чорук дүрүмнерин, эмчи кээрге чедир дуза көргүзерин, ол ышкаш сугга дүшкен кижиге дуза кадарынга тайылбыр ажылдарын чорудуп турар.
Часкы хүннүң херелдеринге хар черже кирип, дош чугалааш, үлдүргей апаар. Бо үеде хем, хөөлбек, суглуг черлер чанында чурттап турар кижилерге айыылды тургузуп болур. Кышкы үеде дош кырындан хемни кежир кылаштап өөренген улус, часкы ээрээн доштуң айыылын уттуптар.
Ада-иелер часкы үер, чайыктың чоокшулаанын утпас ужурлуг. Ылаңгыя уруглар хем кыдыынга бо-ла опчок чүүлдерни кылыптар. Улуг кижи бүрүзүнүң хүлээлгези – доп-дораан уругларны доктаадыр, айыыл-халапты болдурбас. Дош бадар үеде суг эриктерни чуй шааптар, эриктер ойлуп дүжер, ынчангаш хемче чоокшулаары айыылдыг.
Апрель чедиде Каа-Хем кожууннуң Үжеп-Аксы сумундан алды харлыг уруг, апрель тоста Тожу кожууннуң Адыр-Кежигден беш харлыг уруг дош адаанче кирген.
Бодуңарның болгаш ажы-төлүңерниң амы-тынын үнелеңер, озал-ондактан камгалаңар. Бир эвес айыыл-халаптың херечизи болган болзуңарза, доп-дораан ооң дугайында 112 дугаарлыг камгалал албанынче дыңнадыңар.
Часкы чайык айыылдыг
11 апреля 2022
77