Чылдың кандыг-даа берге үезинде дузаны шалыпкын кѳргузуп турар

Бай-Тайга кожууннуң девискээринге кааңнап изээни-биле тайганың хар суу эрип баткаш, хемнерниң суун улгаттырып, савазындан ажып, кѳвуруглерни үреп, кежиглерниң кыдыгларын чире шаап, суурлар аразында аргыжылга оруктарын үреп, кожуунга нарын байдалдарны тургусканын чагырга чери дыңнаткан.

Үргүлчүлелдиг долулуг чаъс чагганының түңнелинде Тээли – Кызыл-Даг аразының кежии, а ол ышкаш Кара-Хөлче орук түр када хагдынган турган. Ол-ла хүн Бай-Тайга кожууннуң депутаттары, хууда сайгарлыкчылар Ужар-оол Иргит болгаш Начын Баавыл күчүлүг экскаваторлары-биле улуг сугларны чавырылдырып, суурларже киирбейн, достуругларны кылып, айыылдыг байдалдардан чайлаткан.

Оруктарны, ылаңгыя уругларның чайгы үеде дыштаныр «Шивилиг» лагериниң оруун, суг алган кѳвүрүглерниң үрелиишкиннерин септеп, чоннуң аргыжылгазынга таарымчалыг байдалдарны тургузуп, улуг дузазын кожуунга кѳргускеннер. Шуй сумузунуң девискээринче Барлык хемниң дажаан суу ажарының кыры чорда, Н.В. Баавыл 40 метр черге достуругну кылып, тускай техникалары-биле улуг ажылды чорудуп, аайылды чайлаткан.

Кожуунувус девискээринге болган суг халавының үезинде чонунга улуг дузазын чедирип, Кара-Хөл, Кызыл-Даг болгаш Бай-Тал сумуларының девискээрлерин үерге алыспайн, сугнуң агымын ѳскээр чая тыртып, чылдың кандыг-даа берге үезинде, ылангыя кыжын чайындылаан сугларны чурттакчы суурларның девискээринден чайлатчып, дузаны шалыпкын кѳргузуп чорууру дээш хууда сайгарлыкчыларга четтиргенин чагырга чери илереткен.