Эрзин кожууннуң Өг-бүлеге болгаш уругларга социал дуза чедирер төвүнүң дыңнатканы-биле алырга, Бай-Даг сумузунда алды чылдың дургузунда «Инек – чемгерикчи малым» төлевилел-биле хөй ажы-төлдүг болгаш орулгазы эвээш он дөрт өг-бүле хунажыннарны алган.
Бай-Даг сумузундан «Инек – чемгерикчи малым» төлевилелиниң киржикчилериниң малының баш саны алдан чедир өскен. 2019 чылдың киржикчизи Лейла Шимит-Хоонуң өг-бүлези үш назы четпээн ажы-төлдүг. Улуу болгаш ортуну ада-иезинге дузалажып, малын карактажып, боттуг дузаны кадып, инээн саап турарлар.
Бөгүн оларның өдээнде беш мал бар. Кызымак, ажыл-агыйжы өг-бүле бода малының баш санын моон-даа көвүдедир азырап өстүрер сорулганы салган.
Сумунуң ажыл-ишчи өг-бүлелер боттарынын коданынга мал-маганны өстүрүп, тыва чоннуң хүндүткелдиг ак чеми – сүт болгаш сүттен кылган аьш-чем аймаан ажы-төлүнүң хүннүң чиир чеминге хоолулуг немелде кылдыр киирер аас-кежиктиг болганнар. Ооң-биле чергелештир, өг-бүлелерниң уруглары мал ажыл-агыйынга бичиизинден тура чаңчыгары – күш-ажылчы кижизидилгеже хаара тудары болур.
Малды ажаап тудары – хүн бүрүде чымыштыг ажыл-иш, бедик харыысалга. Чылдың дөрт эргилдезинде инээн, бызаазын карактаар, саар, сүдүн база оон бүдүрген аъш-чемин болбаазырадып, шыгжап чыыры – улуг ажыл.
