Калчаа аарыы: Кызылда 230 кижи азырал амытанын тарыдарындан ойталап турар

Азырал амытаннарын калчаага удур тарыдарындан ойталаан бажың ээлерин база катап эргий кезип турар. Кызылда калчаага удур кызыгаарлаттынган хемчеглерни чарлаан соонда, кижиниң кадыкшылынга болгаш амы-тынынга айыылдыг аарыгны чок кылып, ооң нептерээрин болдурбас комплекстиг хемчеглерни чорудуп, чон-биле ажылды күштелдиргенинден бээр бир ай чеде берген.

Ветеринария албанының дыңнадытканы болза, хоорайның "Төп кезээ", "Восток", "Свороток", "Спутник", "Южный", "Пентагон", "Оң талакы эрикте" Правобережная биле Мостовая кудумчулары калчаа аарыының талазы-биле чогумчалыг эвес микрорайоннар санынче кирген. Албан чериниң тускай мергежилдиглери чогумчалыг эвес девискээрде 5900 хире чер бажыңнарны кезээн. Үш муң ажыг азырал амытаннарны: 2291 ытты, 745 диисти, беш бода малды тараан.

Тускай мергежилдиглер тайылбырлап турза-даа, чамдык азырал амытаннар ээлери тарылгадан ойталаан. Амгы үеде ветерианар эмчилер хөй аалдыг бажыңнарны база ойталаан ээлериниң адрестерин катап эргип турар. Кызылда азырал амытанын тарыдарындан ойталап турар кижилерниң саны бөгүнде 230 кижи четкен. Россияның ветеринарлыг хоойлужудулгазында киир бижитинген айыылдыг аарыгдан бодунуң амытанын ээзи тарыдар хүлээлгелиг деп айытканын Ветеринария албанының удуртукчузу Алексей Ооржак сагындырган.

Ам тарытпаан дириг амытыннарның ээлери-биле Роскөдээажыл-агыйхайгааралының территориалдыг органы база Кызыл хоорайның административтиг комиссиязы ажылдаар. Ооң түңнелинде дириг амытанны албадал-биле тарыдар апаар. Бир эвес тарытпаан азырал амытан калчаа аарый бергеш, кижиге чыпшырып каанындан, ол кижи аарааш чок болган таварылгада, кеземче харыысалгазынга онаажыр.

Дыштаныр хүннер чокка, хүннүң-не 9-тан 19 шакка чедир бажыңнарны болгаш квартираларны кезип турар. Кыска үе дургузунда шупту дириг амытаннар ээлерин эргиптер дээш, Кызылдың ветеринарларынга дузалажыр кылдыр иштежилерин хаара туткан.

Тываның ветеринария лабораториязының тускай мергежилдиглери, республиканың ветеринария төвүнүң эпизоотиктиг байдалга удур отряды, Кызылче түр када сургакчылаткан Таңды, Чаа-Хөл, Чеди-Хөл, Каа-Хем база Кызыл салбырларының мал эмчилери бадылаттынган график-биле хоорайда ажылдап турар.

Ооң-биле чергелештир улуг тайылбыр ажылдары чоруп турар. Хоорайның чурттакчыларынга калчаа аарыы деп чүл, дириг амытаннарга болгаш кижилерге ооң айыылын, аарыгдан камгаланырын тайылбырлаан хуудустарны үлээн. Хоорай чурттакчыларынга алды муң ажыг бижикти тараткан. Тываның көдээ ажыл-агый техникумунуң сургуулдары оларны үлээринге дузалажып турар. ТывКУ студентилери “Хорриот” системаже ыттарны, диистерни киир бижиир ажылда хаара туттунган.

Октябрьның 29-та Тываның ветеринария лабораториязының эксперттери Кызылдың девискээринден туткан ээзи чок ийи ыттан калчаа аарыын илереткен, ноябрь 6-да Омскиниң эртем-шинчилел институду аарыгны бадыткаанын сагындыраал. Ноябрь 18-те тус черниң чурттакчыларының дыңнадыы-биле, ол-ла черден база бир аарыг ытты туткан.

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның айтыышкыны езугаар октябрь 30-ден эгелеп Кызыда калчаа аарыынга кызыгаарлаттынган хемчеглерни чарлаан. Республика Чазааның чанында эпизоотиктиг онза байдалга удур комиссия ажылдап, шупту ажылдарны дүүштүрүп, шиитпирлерни үндүрүп турар.

Чазактың ээлчеглиг хуралында, ээзи чок ыттар ниитилелге айыылды тургузуп эгелээр болза, регион деңнелинге шыңгыы хемчегни алыр дугайында хоойлу төлевилелин хүлээп алган.

Дириг амытаннарга хамаарыштыр амгы чурумче өскертилгелерни киирерин саналдаан Росхереглелхайгааралдың Тыва Республика талазы-биле эргелелиниң удуртукчузу Людмила Салчак тургустунган бо байдалда кожа регионнарның арга-дуржулгазын өөренип көөрүн айыткан. Бо эгелээшкинни ТР-ниң Дээди Хуралынга көргеш, бадылаар кылдыр чоруткан.