Театр уран чүүлүнге сонуургалды оттурар төлевилел

Тываның Виктор Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театры биле Тываның күрүне университединиң филология факультеди «Улугбай» («Игра в театр») деп чаа төлевилелди боттандырар дээш кады ажылдажылганы кылып эгелээнин хөгжүм-шии театры дыңнаткан.

«Улугбайның» баштай эгелээн ажылының киржикчилери – күрүне университединиң филология факультединиң 1-ги болгаш 2-ги курузунуң сургуулдары Кызыл-Эник Кудажының «Кым эң ажыктыгыл» деп авторлуг тоолу-биле ажылдап эгелээн.

Төлевилел бирги чадазында ажылын – театржыткан номчулгазын кылып чоруткан. Театржыткан номчулгага сургуулдар бодунуң ойнаар маадырының овур-хевирин сайгарып билип алыры чугулазын билгеннер. Ол ышкаш чогаалдың (тоолдуң) чидиг айтырыгларын болгаш үнезин сайгарып көрүп, сөстерни болгаш домактарны маадырларның хорадаан, муңгараан, ыглаан азы өөрээн үелеринде кандыг хөөннүг, үннүг номчууру-биле танышканнар.

Оон аңгыда овурну чогаадып, боттарыныы-биле тургузарын база шенээннер. Оон дараазында өске черге чугаа биле сцена чугаазының ылгалын билип алыры-биле база шимчээшкиннерни өөренип, ыры-хөгжүм-биле кадып ойнаар ажылын уламчылаарлар.

Ук төлевил – аныяктарның чогаадыкчы дуржулгазын күштелдиреринче, тыва чоннуң культура болгаш езу-чаңчылынче угланган боорда, театр уран чүүлүн сайзырадырынга болгаш аңаа сонуургалды оттурарынга база тыва дылды нептередип, тыва сөстерни шын адаарын, аянын театржыткан номчулганың ачызында өөренип-билип алыр арганы берип турар.

Театржыткан номчулганың соонда сценага ойнап үнгеш, артист мергежилди шенеп, таныжып, боттарын уран чүүлге чоокшуладып ойнаарындан аңгыда, кыска хемчээлдиг фильм кылдыр азы видео кылдыр тырттырар. Ылаңгыя ол кыска хемчээлдиг фильмнер институт, факультеттерге болгаш школаларга класстан дашкаар кичээлдерге-даа болза ажыглаарынга, сайгарарынга ажыктыг боору чадавас.

«Улугбайга» киржип турган сургуулдар театрның улуг шиилеринге ойнай бээри база чадап чок. Чамдыктарда улуг шиилерге кайы-ла бир маадырларның ажы-төлү болуп чаштар-даа херек апаар. А чамдыктарда хөйнүң санынга ойнаар артистер чедишпейн барып болур, ындыг таварылгада «Улугбай» деп чаа төлевилелдиң киржикчилериниң хөйнүң сценазынга киржип болурунуң аргазы бар.

Чаа төлевилелдиң баштай кылдынып чоруп турар театржыткан номчулгазының соонда, оон-даа улаштыр кылып чорудар ажылдар хөй. Ооң дугайында медээлерни чырыдып үндүрерин Национал хөгжүм-шии театры дыңнаткан.