Россия Федерациязында аныяктар политиказын боттандырар федералдыг эчис сорулганың дүрүмнери база Федералдыг аныяктар херектериниң талазы-биле агентилелдиң сүмелери езугаар, Тыва Республиканың Аныяктар херектериниң талазы-биле яамы 2030 чылга чедир ажылдаар эчис сорулганың төлевилелин ажылдап кылган.
2030 чылга чедир Россияда Аныяктар политиказын боттандырар эчис сорулгада аныяктар политиказы амгы үениң аныяктарының сагыш-сеткил болгаш мөзү-бүдүш база үнелелде угланыышкыннарынга үндезилеттинген болгаш хөй-ниити амыдыралының бүгү-ле адырларында аныяктарның конститусчу эрге-ажыын, хосталгазын болгаш хоойлуда көрдүнген сонуургалдарын боттандырар, чедимчелиг кижизидилгеге база шынарлыг бот-сайгарлыр аргаларны хандырган күрүне политиказының чарылбас кезээ болур.
Документ аныяк кижилерниң профессионал хөгжүлдезинге, эртем база чогаадылга ажылынга, хууда өзүлдезинге, өг-бүле культуразының үнелиг чүүлдерин база амыдыралдың кадык болгаш идепкейжи овур-хевирин хевирлээринге, аныяктарның эки турачы эгелээшкиннерин база аныяктар политиказы-биле холбаалыг өске-даа угланыышкыннарны деткииринге таарымчалыг байдалдарны тургузарынче угланган.
Эчис сорулга эки турачы болгаш хөй-ниити ажыл-херектеринче, ада-чуртчу кижизидилге төлевилелдеринче, шинчилел ажыл-чорудулгазынче, аңгы-аңгы угланыышкыннарда профессионал сайзыралче аныяктарны хаара тутпушаан, Тывада аныяктарның сайзырап хөгжүүрүнге байдалдарны тургузар ужурлуг, деп Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг демдеглээн.
«Аныяк-өскен-биле илеткелдер болгаш отчеттар дээш эвес, а олар бистиң ниитилелге үре-түңнелдиг өскерлиишкиннерниң езулуг шимчедикчи күжү апаар – кады ажылдажылганы болгаш харыысалганы боттарынга хүлээп билир келир үениң чедиишкинниг чогаадыкчылары болгаш тургузукчулары-биле ажылдаары чугула деп санаар мен» – деп, Тываның Баштыңы айыткан.
Владислав Ховалыг шупту аныяктар санының 43 хуузу болур көдээ аныяктарже улуг кичээнгейни салырын, ол ышкаш аныяктарның шупту хөй-ниити организацияларын демнештерин Аныяктар херектериниң талазы-биле яамыга дааскан.
Тыва Республика чурттакчы чонунуң назы-харының талазы-биле Россия Федерациязының эң аныяк регионнарының бирээзи. Республиканың шупту чурттакчы чонунуң 32 хуузу, азы 107 муң кижи – 14-тен 35 харлыг аныяктар.
«Күрүнениң аныяктар политиказының системазын хөгжүдери» күрүне программалары-биле республикада күрүнениң аныяктар политиказын боттандырып турар. Аныяктар политиказының инфратургузуун хөгжүдери, эки турачы ажылдар, ажылче тургустунарынга база бодунуң бизнезин эгелээринге, амыдыралдың берге байдалдарын ажып эртеринге дуза дээн ышкаш, социал ужур-дузалыг эгелээшкиннерни деткиири – кол сорулгалар.
Эки турачы ажыл талазы-биле «Добро.РФ» чаңгыс аай информация системазының медээзинден алырга, 2025 чылда Тывадан 2000 чаа ажыглакчы эки турачылар кылдыр бүрүткеткен. Республиканың эки турачылары 485 хемчегге болгаш эки турачы акцияларга киржип, ниитизи-биле 62 муң ажыг шак ажылдаан.
Бо чылын Тыва «Аныяктар болгаш уруглар» национал төлевилелдиң «Регион аныяктарга» президент программазынга тиилээн. Аныяктар херектериниң талазы-биле яамы 110 сая рубльге конкурс чагыын камгалап алган, ону 2026 чылда аныяктар политиказын хөгжүдер комплекстиг программаже угландырар.
Программа боттандырылгазы-биле Каа-Хем кожууннуң Сарыг-Сеп база Мөңгүн-Тайга кожууннуң Мугур-Аксы суурларда аныяктарга ийи чаа төптү ажыдар. Ак-Довурактың бот-идепкейжи аныяктарның төвү амгы үениң модульдуг чаа оран-савалыг апаар болза, Кызылда Аныяктар өргээзи техника болгаш эт-септи немей алыр.