Бөгүн «Тыва: Агроинвест-2025» шуулганның киржикчилери “Сергеихинский текстиль” акционерлиг ниитилелдиң дүктүң бирги болбаазырадылга цегинге, бойдус байлаан болбаазырадыр «Вавиол» фабриказынга, «Белдир» көдээ ажыл-агый бүдүрүлге кооперативтеринге чедип, ажыл-ижин сонуургап көрген.
«Белдир» көдээ ажыл-агый бүдүрүлгезиниң даргазы Альберт Белчит ажыл-ижин таныштырган. Кооператив үш угланыышкынныг – колбаса кылыглары, консервалар бүдүрер база эът аймаа ыштаар. Амгы үеде цехте 19 кижи ажылче хаара туттунган. Келир чылын цехти улгаттырары көрдүнүп турар.
«Келген аалчылар бистиң бүдүрген аъш-чемивистиң янзызын сонуургап, колбаса болгаш ыштаан эът аймаан амзадылар. Хүнде 500 ажыг лааза какпактаан эътти, 1,5 тонна колбаса кылыгларын бүдүрүп турар бис. Чоорту цехтиң күчү-күжүн улгаттырып, бүдүрген аъш-чемивисти республикадан дашкаар садып-сайгарарының аргаларын өөренип турар бис. Аът эъдинден колбасаны садып алыкчылар дораан арыдыптарлар» – деп, Альберт Белчит чугаалаан.
Увс аймактың көдээ ажыл-агый эргелелиниң удуртукчузу Сайнзаяа Цэвэгмэд Тываның бараан бүдүрүкчүлерин күрүне бүгү талалыг деткип турарын онзалап демдеглээн. «Белдир» кооперативиниң хүнде күчүзү элээн улуг-дур. Бистиң аймакта колбаса кылыглары, эъттен хайындырарынга белен аъш-чем кылыр бүдүрүлгелеривис бар. Инек, теве, хой эъдинден консерваларны хууда сайгарлыкчылар бүдүрүп, садып-сайгарып турар” – деп, Моол делегацияның төлээзи ижин сонуургатты.
Дараазында аалчылар «Вавиол» фабриказынга чедип, хандылар, шайлар, эм оъттар, мармелад, шоколад, газ холумактыг чигирзиг суксуннар дээш ниитизи-биле 50 хире янзы бараанын сонуургаан.
Томскунуң “Сава” бүдүрүлге компаниязының күүседикчи директору Татьяна Кухоренконуң дыңнатканы-биле алырга, оларның компаниязында 500 хире кижи хаара туттунган. Олар рынокта 25 чыл дургузунда хандылар, чулуктар, джемнер дээш оон-даа өске барааннарны бүдүрүп, улуг компаниялар-биле керээ езугаар ажылдап, чылда 23000 тонна продукцияны бүдүрүп турар.
“Тыва – эм шынарлыг аржааннар, экологтуг арыг ижер сугларлыг чер. Ону савалааш, республикадан дашкаар садар болза, улус дыка сонуургаар деп бодаар мен. Бо бүгүнү боттандырарда, реклама херек. Аңаа хөй түңнүг акша-төгерик негеттирери билдингир” – деп, ол бодалы-биле үлешти.
Шуулганның киржикчилериниң үш дугаар четкен чери – “Сергеихинский текстиль” акционерлиг ниитилелдиң дүктүң бирги болбаазырадылга цеги. Бүдүрүлгениң чиңгине директору, инвестор Ли Байчунь төлевилелдиң ийиги чадазынның боттандырылгазы удавас эгелээрин дыңнаткан. Ук сорулгаже акша-хөреңгини инверстор киириштирер. Бо чылын хой чөөгүнден сыртыктар, чоорганнарны бүдүрүп эгелээр.
“Сергеихинский текстиль” акционерлиг ниитилелдиң кол офизи Владимир областа. Инвестор 2022 чылда республикага ажыл-агыйжы херектер аайы-биле кээп чораан.
ТР-ниң Чазак Даргазының оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Уран-оол Ондар «Тыва: Агроинвест-2025» шуулган делегей чергелиг ажыл-агыйжы харылзааларны тургузарынга болгаш ханыладырынга, ол ышкаш бот-боттарынга ажыктыг эштежилге харылзааларын тургузарынга кол шөл апаар ужурлуг дээрзин онзалап демдеглээн.
Үстүнде ады кирген бүдүрүлгелер Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезининиң амы-хууда программазының күүселдези-биле күрүне деткимчезин алганын сагындыраал.
Инвестиция шуулганынга суггаттыг чер ажылын хөгжүдериниң угланыышкыннарын, мал чиир культураларны тарып өстүрерин, мал-маганны одарладыр аргаларны, ээн одар-белчиирниң үрелиишкиннеринге удур хемчеглерни, эът болгаш балык үлетпүрүнүң хөгжүлдезин, бойдус байлааның болбаазырадылгазын база көдээ болгаш аңнаашкын туризмин сайзырадыр арга-шинекти сайгарар. Ылаңгыя «Тыва хой эъди» ылгавыр демдектиң таныштырылгазынче кичээнгейни угландырар.
Россияның регионнарындан болгаш даштыкы чурттардан адырның эксперттери болгаш лидерлери агротехнологияларда боттарының арга-дуржулгазын база сөөлгү чедиишкиннерин үлежир.
Киржикчилер чарыгдалдарның шынарын бедидеринге болгаш эвээжедиринге ажыктыг билиглерни болгаш практиктиг сүмелерни алыр. Инвестиция дугуржулгаларынга аттар салыры-биле хемчег доостур.
Чуруктарны Буян Ооржак тырттырган
