Бөгүн Тываның улустуң чогаалчызы Сергей Пюрбю аттыг улусчу чогаадылга бажыңынга “Тыва дыл – чоннуң өнчүзү” X шуулганы болуп эрткен. Аңаа тыва дыл болгаш чогаал башкылары, чогаалчылар, эртемденнер, хөгжүмчүлер дээш тыва дылды камгалап арттырарынга, ону хөгжүдеринге боттарының үлүг-хуузун киирип, төрээн тыва дылы дээш сагыш-сеткили аарып чоруур кижилер чыылган.
ТР-ниң Чазак Даргазының оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Алексей Сазан-оол шуулганның киржикчилеринге байыр чедирип, тыва дылды хөгжүдеринге, кадагалап арттырарынга киирип турар улуг үлүг-хуузу дээш өөрүп четтиргенин Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның, Чазактың мурнундан база бодунуң өмүнээзинден илередип, төрээн дылы дээш ачы-буянныг ажыл-херекке чедиишкиннерни күзээн.
Алексей Сазан-оол 10 чылдың дургузунда кылдынган ажылдың үре-түңнели көстүп турар апарганын онзалап демдеглээш, Тываның Баштыңы келир чылгы шуулганны баштайгы тыва профессор, филология эртемнериниң доктору Шулуу Чыргал-оолович Саттың 100 харлаанынга тураскаадып эрттирерин саналдаанын дыңнаткан.
Тыва дылды хөгжүдеринге болгаш нептередиринге көскү үлүг-хуузун кииргеннерге Тыва Республиканың күрүне шаңналдарын тывыскан.
Национал школа хөгжүдер институттуң директору, ТывКУ-нуң тыва филилогия болгаш ниити дыл эртеминиң кафедразының доцентизи Елена Кууларга «Тыва Республиканың өөредилгезиниң алдарлыг ажылдакчызы» атты тывыскан.
Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии-биле Кызыл хоорайның 9 дугаар гимназиязының тыва дыл болгаш чогаал башкылары Ульяна Стал-оол биле Сара Санчыны, Кызылдың 17 дугаар «Салгал» уруглар садының кижизидикчи башкызы Анна Донгакты шаңнаан.
Ол ышкаш Тываның Национал литература шаңналының 2025 чылда тиилекчилеринге шаңналдарны тывыскан.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг тыва дылдың айтырыгларын күрүне деңнелинге шиитпирлеп, төрээн дылды сайзырадырының күрүне программазын ажылдап кылгаш, ону боттандырарынга база төрээн дылынга чоннуң сонуургалын бедидеринге Тыва дыл хүнүнүң ужур-дузазы улуг болур деп демдеглеп, тыва дылдың эчис сорулгазын ажылдаар даалганы бергениниң соонда, тыва дылды кадагалап арттырар болгаш хөгжүдер талазы-биле эчис сорулга ажылдап кылдынганын сагындыраал.
Тываның улустуң чогаалчызы Александр Даржайның саналы-биле ноябрь 1-ни Тыва дыл хүнү кылдыр доктаадып тургусканы – тыва улустуң төөгүзүнде база бир көскү болуушкун, төрээн тыва дылының ужур-утказын тыва кижи бүрүзү ханызы-биле медереп билиринге күштүг идиг, тыва дылды камгалап арттырарынга тыва чоннуң демин каттыштырган күш.
2016 чылдан эгелеп, бистиӊ республикавыста ноябрь 1-ниӊ хүнүн Тыва дыл хүнү кылдыр доктааткан.
Чуруктарны Ада Тюлюш тырттырган
