ТР-ниң Дээди Хуралынга Тываның Баштыңының Дээди Хуралга Айыткалында өөредилге болгаш эртемге хамаарышкан чүүлдерни «Тыва дылды сайзырадырынга күрүне деткимчезиниң эчис сорулгалары» программаның иштинде боттандырылгазын чугаалажып көрген. Чөвүлел хуралды Өөредилге, культура болгаш информация политиказының талазы-биле хораазының даргазы Белекмаа Мунге удуртуп эрттирген.
Ажыл-чорудулгазының аайы-биле делгереңгей дыңнадыгны Национал школа хөгжүдер институттуң директорунуң оралакчызы Эрик Норбу кылган. Илеткелчи республикада 50,5 муң өөреникчи тыва дылды өөренип турар деп дыңнаткан. Дараазында школаларның тыва дыл талазы-биле өөредилге номнары болгаш өөредилге-методиктиг дептерлер-биле хандырылгазынга доктааган. Бо талазы-биле кылдынган ажылдар бар. Школа назыны четпээн уругларга федералдыг өөредилге программазының негелделери-биле «Төрээн Тывам» деп бир түү ажылдар бижиттинген. Амгы үеде яслаларда ооң боттандырылгазы чоруп турар.
Тываның гуманитарлыг болгаш социал-экономиктиг тускай шинчилелдер институдунуң Дыл билиглериниң сектору ТР-ниң Чурагайлыг хөгжүлде яамызы-биле тыва дылдың шын бижилгезин хынаар системаны Hunspell-ге үндезилеп ажылдап кылып турарын Вячеслав Март-оол дыңнаткан. Ынчалза-даа тыва дылдың шын бижилгезин tyvalab.ru/ сайтыже киргеш, ында салдынган альфа-хевирге бөгүн безин хынап болур. Тыва дылдың орфографтыг сөстүү, тыва-орус сөстүк, шажын сөстериниң сөстүү болгаш «Эгелеп чоруур улуска тыва дыл» деп курс 2025 чылда чырыкче үнерин эртем-шинчилел институдунуң директору Вячеслав Март-оол чугаалаан.
Хуралдың кол айтырыының талазы-биле чамдык ажылдар кылдынганын академик Каадыр-оол Бичелдей демдеглээн. Ынчалза-даа ТР-ниң Баштыңының деңнелинге чугаа кылырда тодаргай төлевилелдерни илередип, оларның акшаландырыышкынын чедип алырын саналдаан. Тыва дылдың эчис сорулгаларынга хамаарыштыр ооң бодалы чаңгыс – күүселдезин чедип алыры албан!
Чөвүлел хуралга депутаттар Аяна Монгуш, Ролан Ооржак, журналистер, ТывКУ-нуң башкызы Любовь Кара-оол киржип, тыва дылдың камгалалынга, сайзыралынга хамаарыштыр боттарының санал-оналдары-биле үлешкеннер.
