Тыва үндезин культура төвү Сүт-Хөл кожуунда

Бөгүн Сүт-Хөл кожуунда алдан-маадырларның тура халыышкынының 140 чыл ою, Тыва үндезин культура төвүнүң тургустунганындан бээр 15 чылдаан ою база Тываның эң улуг назылыг хүндүлүг дарганы Виктор Ондарның юбилейи таварыштыр республика чергелиг “Уран дарган” деп дарганнар мөөрейи болуп эртип турарын төп дыңнаткан.

Мөөрейниң эгелээри билек Суг-Аксы сумузунуң чурттакчы чонунга солун хемчеглерни эрттирери-биле Тыва төптүң ажылдакчылары Суг-Аксы сумузунуң школазынга чедип, Тыва үндезин культура төвүнүң үндезилекчизи болгаш баштайгы удуртукчузу, Россия Федерациязының алдарлыг артизи, Тываның Улустуң хөөмейжизи Коңгар-оол Ондарның чырык адынга тураскааткан документалдыг кинону өөреникчилерге көргүзүп, хөөмей-сыгыттың мастер-клазын эрттиргеннер.

Тыва Республиканың Улустуң хөөмейжизи, Тыва улустуң езу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвүнүң удуртукчузу Игорь Көшкендей өзүп орар салгалдарга тыва езу-чаңчылдарның, аас чогаал болгаш уран чүүл делегейиниң дугайында солун лекцияны тайылбырлаан.

Тыва үндезин культура төвүнүң ажылдакчылары дүүн Суг-Аксы сумузунга тыва чоннуң бурун езулалы – сыр кагар езулалды эрттиргеннер. Ол езулалды шаандан тура тыва чон ниитизи-биле кылып турган. Ол болза адазындан оглунче дамчып келген езулал болур. Сыр кагар езулалдың утказы болза, өгде аарып турар улус бар болза, ол улусту эмнээр, бергедээшкиннерге таваржып турар кижилерниң човулаңын чиигедир. Езулалды алышкы дарганнар Эртине Ооржак база Маадыр Монгуш кылганнар.

Сүт-Хөл кожууннуң дарганнары, кожуун чагырга чериниң удуртукчулары, чурттакчы чону бурун ханы уткалыг езулалды эрттирип турарынга четтиргенин илереткен. Езулал үезинде хөй кезиинде, дайын шөлүнде уйгу-дыш чок дайыннажып чоруур акы-дуңмаларывыс онча-менди Тывазынче чанып чедип келирин шупту йөрээп курайлаан.

Дарганнар аразынга төгерик ширээге кол сайгарып турган айтырыглары: кара дарганнарның санын тодарадыры, ажылдарын чыыр ажылды чорудары; дарганнарның ажылдап турар байдалдары; тыва улустуң дарганнарының эт, херексел кылыр технологияларының салгалдан салгалче дамчып турары; Тываның немелде өөредилге, ортумак эртем болгаш дээди эртем өөредилге черлеринде дарган мергежилин башкылап турар байдалы; амгы үеде сайзырадыр аргалар.

Кол түңнелдерин Тыва төп улаштыр боттандырары-биле ажылды чорудуп эгелээр. Езулал эрттирген хүнү "Тыва" бөлүүнүң артистери база Тыва үндезин культура төвүнүң ажылдакчылары оюн-көргүзүглүг кежээ-биле дооскан.