Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Озвучка выделенного текста
Настройки
Обычная версия
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы
(видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию
Настройки Обычная версия
Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы (видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию

Тыва ядыы-түреңги чорукту кызырарының талазы-биле чуртта мурнуку черде хевээр арткан

12 мая 2025
14

Тывада амыдырап-чурттаарының кудуку хемчээлинден эвээш орулгалыг чурттакчы чоннуң үлүү 2024 чылда 3,1 хуу, азы 23,5-тен 20,4 хуу чедир эвээжээн. Ол Россияда ядыы-түреңги чоруктуң деңнелин эвээжеткениниң талазы-биле эки түңнелдерниң бирээзи болур. Оон аңгыда, республикада кижи санынга хамаарыштыр акша-хөреңги орулгазының эрткен чылга деңнээрге 27,5 хуу өзүп, бедки көргүзүглүг болганын Росстат демдеглээн. Тыва ол көргүзүг талазы-биле РФ-тиң регионнар аразынга 22-ги черни, СФО-да 4-кү черни ээлээн.

2019 чылда республиканың бүгү чурттакчы чонунуң 34 ажыг хуузу ядыы деп албан езузу-биле санаттынганын сагындыраал. Ол дээрге, РФ-тиң Чазак Даргазының оралакчызы Татьяна Голикованың сөстери-биле алырга, ядыы-түреңги чоруктуң «болуп көрбээн бедик» деңнели болган. Сөөлгү алды чылда Тывада эвээш орулгалыг чурттакчыларның үлүү 1,6 катап хөй эвээжээн – амгы үеде өске кандыг-даа регион ындыг бурунгаарлаашкынны чедип албаан. Ниитизи-биле Россияда 2019 чылдан 2024 чылга чедир ядыы чоннуң үлүү 12,3-тен 7,2 хуу чедир эвээжээн.

ТР-ниң Күш-ажыл яамызы ядыы-түреңги чоруктуң деңнелин эвээжедиринге федералдыг болгаш регион чазааның деңнелинде тускай сорулгалыг политика идигни берип турар деп демдеглээн. Ылаңгыя ажы-төлдүг өг-бүлелерниң, ылаңгыя хөй ажы-төлдүг болгаш эвээш орулгалыг өг-бүлелерниң хууда бүрүткелин тургускан. Оларга социал деткимчениң – пособиелерден эгелээш, социал керээлерге чедир аңгы-аңгы хемчеглерни ажылдаткан.

Республикада экономиктиг байдал база турумчаан, бирги ээлчегде социал-экономиктиг хөгжүлдениң бот-тускайлаң программазын боттандырганы-биле. Тыва 6 млрд рубль федералдыг деткимчеге немей 8 млрд ажыг рубльге бюджеттен дашкаар инвестицияларны хаара тудуп, 1,8 муң чаа ажылчын олуттарны тургускан.

Тудуг адыры шапкын хөгжүлдени алган. Республика 2019 чылда 112,9 муң дөрбелчин метр чуртталга шөлүн киирген болза, а 2024 чылда ол көргүзүгнү 340 муң дөрбелчин метр чедирип, рекордту тургускан. Оон аңгыда хуу инвесторлар тудуг комплекизинче кирип, үлүглүг тудуг идепкейлиг хөгжүп эгелээн.
Республика ядыы-түреңги чорук-биле демиселче улуг сорулгаларны салган. Регион программазында көрдүнген планнар ёзугаар 2030 чылга чедир ядыы-түреңги чоруктуң деңнели 15 хуу чедир эвээжээр ужурлуг.