Тывада «Амыдыралга инфратургузуг» национал төлевилел шугуму-биле боттанып турар «Таарымчалыг хоорай хүрээлеңин тургузары» федералдыг төлевилелдиң хөй-ниити бадылаашкынының баш бурунгаар түңнелдерин үндүрген.
Хөй-ниити шөлдерин чаагайжытпышаан, чоннуң амыдырал-чуртталгазының шынарын бедидери – программаның кол сорулгазы. Республиканың шупту 19 муниципалдыг тургузугларының чурттакчылары – 99 муң кижи – Тывада 2026 чылда чаагайжыдар девискээрлерни шилиир онлайн-бадылаашкынга киришкен. Тываның чурттакчыларының идепкейин федералдыг деңнелге демдеглээн.
«Бистиң республика база катап бедик идепкейлиин көргүскеш, Россияның мурнуку одуруунда беш регионунуң санынче кирген. Россияның Чазак Даргазының оралакчызы Марат Шакирзянович Хуснуллин бистиң чаңгыс чер чурттугларывыстың эгелээшкинин чылыы-биле демдеглээн. Төлевилел Тываның чурттакчыларның төрээн черлериниң, ылаңгыя суурларының чаагайжыдылгазынга улуг сонуургалдыын көргүскен. Чоннуң бадылаашкынынга дузалажып, улуг ажылды кылган волонтерларның ажылын ол онзалап демдеглээн. Шак ол волонтерлар Чөөн-Хемчик кожуунун бистиң республикада чоннуң бадылаашкынының мурнакчызы болурунга дузалашкан. Чөөн-Хемчик рейтингиде өске муниципалдыг тургузугларны мурнап, рекордтуг 17952 үннү алган – деп, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг бодунуң блогунда бижээн.
Чөөн-Хемчик кожуунда чаагайжыдылга төлевилелдери дээш бадылаан кижилерниң саны херек көргүзүгден үш катап ашкан: кожуун 5772 үннү алыр ужурлуг. Тываның муниципалдыг тургузугларының аразында ийиги черни 8877 үннү алгаш, Барыын-Хемчик кожуун ээлеп, негелдени ийи чартык катап ажа берген. Бажында үш черниң аразынче Сүт-Хөл кожуун кирген, 4566 кижи 2026 чылда төрээн кожуунунга боттандырыксаан төлевилелдери дээш онлайн-бадылаашкынга үнүн берген, херек үннер санындан 1,5 катап хөй.
Ак-Довурак хоорайда, Каа-Хем, Тес-Хем, Таңды, Бии-Хемский, Тере-Хөл, Мөңгүн-Тайга, Тожу, Чаа-Хөл, Чеди-Хөл, Бай-Тайга, Эрзин база Өвүр кожууннарда чурттакчы чон шупту чаагайжыдылга төлевилелдерин шилээн. Эң хөй чурттакчылыг Кызыл биле Улуг-Хем кожууннар 92 болгаш 70,7 хуу бадылаан. Кызыл хоорай бадылаашкын талазы-биле эң шүшпең болуп, чүгле 13571 үннү алган, ол дээрге херек үннүң чүгле 34,2 хуузу, азы найысылал 39682 үннү бээр турган.
Тываның муниципалдыг тургузуглары протоколдар түңнелдерин Күрүне ачы-дузазының удур-дедир харылзаа порталынга июнь 19-ка чедир салыр ужурлуг. РФ-тиң Тудуг яамызы сан-чурагайларны хынап турар. Эң хөй үннер алган хөй-ниити черлерин 2026 чылда чаагайжыдар.
Апрель 21-ден июнь 12-ге чедир эрткен бадылаашкынга “Таарымчалыг хоорай хүрээлелин хевирлээри” федералдыг төлевилел күүселдези-биле чаагайжыдар объектилер дээш бүгү Россияда 16,5 сая кижи үнүн берген.
