Тывада орук озал-ондаанга когараан кижилерниң саны кызырылган

ТР-ниң Чазааның чанында айыыл чок орук шимчээшкининиң талазы-биле комиссиязының хуралынга коллегия органының кежигүннери, ооң иштинде кожуун чагыргаларының даргаларының корум-чурум талазы-биле оралакчылары 2024 чылда республиканың оруктарында оперативтиг байдалдың түңнелдерин сайгарып, 2025 чылда ажыл планын бадылаан.

Регионнуң күрүне автоинспекциязы эргелелиниң начальнигиниң оралакчызы Алексей Бадыргы комиссия кежигүннеринге 2024 чылда бүрүткеттинген орук озал-ондактарының дугайында медээлерни таныштырган.

Республиканың оруктарынга орук озал-ондаанга амы-тынындан чарылган таварылгалар 14,3 хуу кызырылган, кемдээн кижилерниң саны 11 хуу эвээжээн. Тываның Баштыңы [id360104045|Владислав Ховалыгның] даалгазы-биле республика «Айыыл чок болгаш шынарлыг оруктар» национал төлевилелди боттандырары-биле ажылдап кылган «Айыыл чок орук шимчээшкини» регион төлевилелиниң тускай көргүзүүнүң планын күүсеткен.

Төлевилелге айыылдыг орук участоктарын септээриниң хемчеглери, профилактиктиг акциялар, школачылар ортузунга орук шимчээшкининиң дүрүмнериниң кичээлдери, мөөрейлер, медээ четкилеринге информация кампаниялары дээш, оон-даа өске хемчеглер кирген. Ынчалза-даа регионда озал-ондак байдалы арай берге хевээр арткан.

2023 чылга деңнээрге, орук озал-ондактары 1,4 хуу (506-дан 513 чедир) көвүдээн. Ооң-биле чергелештир назы четпээннерниң киржилгези-биле озал-ондактар саны 4,4 хуу эвээжээн.

Эзирик чолаачыларның хайы-биле болган озал-ондактарның саны 6,1 хуу эвээжээн. Ниитизи-биле эрткен чылын 93 (2023 чылда 99) орук озал-ондактары бүрүткеттинген, 2023 чылга деңнээрге 18,1 хуу эвээш.

Орук озал-ондактарының кол чылдагааннары – автотранспортту орукка тургузарының дүрүмнерин хажытканы, каржып эртериниң чурумун сагывааны, удур кел чыдар автотранспорт оруунче халдып киргени, орук шимчээшкинин чогуур нормадан дүргедеткени, дүрген халдырының доктааткан кызыгаарын ашканында.

Республикада болган орук озал-ондактарының дөрттүң бирээзи-ле айыыл чок чорук дүрүмнерин сагываанындан, азы камгалал курларын шарыттынар негелдени херекке албайн турарындан бооп турар. Уругларны сөөртүрүнүң дүрүмнерин хажытканы-биле орук озал-ондактарының саны 10-дан 12 чедир көвүдээн.

Машина башкарар эргези чок азы чолаачы эргезин казыткан чолаачыларның хайы-биле болган айыыл-халаптарының саны 40,7 хуу өскен. 2024 чылда ындыг чолаачыларга чеди муң хире административтиг протоколдарны долдурган.

Комиссия кежигүннери хавыртынган автотранспортту түр када тургузар тускай черлерни организастаар айтырыгларны база көрген. Республикада ындыг 22 чер херек, комиссия ажылдап турар үеде 12 торгаал чери турган. Кожууннар девискээрлеринге автомашиналар тургузарының тускай шөлдерин ажыдар ажылды уламчылаары чугула дээрзин Алексей Бадыргы демдеглээн.

Транспорт аймааның техниктиг хыналда пунктузун ажыдар айтырыг муниципалдыг тургузуглардан немелде күжениишкиннерни негеп турар. Республиканың барыын кожууннарынга ындыг ачы-дуза амгы үеде эргежок херек. Ол кожууннардан чолаачылар транпортунга техниктиг хыналданы Кызылга эртип турар. Ынчангаш регионнуң найысылалында техниктиг хыналда пунктузунуң чүъгү улуг.

Тываның чурттакчылыг черлерге ам-даа 10 ындыг техниктиг хыналда пунктузу херек. Амгы үеде республикада чөпшээрелдиг чеди техниктиг хыналда операторлары ажылдап турар. Оларның бирээзи көжүп чоруур диагностика шугуму-биле Кызыл, Бии-Хем, Таңды база Каа-Хем кожууннарга ажылдаар чөпшээрелди алган.

Чазак Даргазының оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Айдыс Сынаа Чөөн-Хемчик биле Барыын-Хемчик кожуун чагыргаларынга комиссияның хуралының түңнели-биле ол девискээрлерге доктаамал техниктиг хыналда пунктуларын ажыдар дугайында шиитпирни хүлээп алырын дааскан. Ол Тываның Баштыңының эзирик машина башкарарынга удур демиселди күштелдирер дугайында даалгазын сагындырган.

Айдыс Сынаа бюджет ажылдакчылары болур эзирик машина мунуп чорааш туттурган чолаачыларга хамаарыштыр хемчеглерни шыңгыырадырын муниципалдыг удуртукчуларга дааскан. «Күрүне болгаш республика организацияларының ажылдакчылары өске кижилерге үлегер-чижек болур ужурлуг. Ынчангаш оларның ындыг харыысалга чок чоруун көргүзери чөптүг эвес» – деп, ол демдеглээш, ындыг чурум үрекчилеринге хамаарыштыр эң-не шыңгыы хемчеглерни, ооң иштинде ажылындан үндүрерин база хөй-ниитиниң шүгүмчүлелин негээрин айыткан.