Хөмүр-даш шыгжамырларын ажыдары, чөпшээрел чок бок төккен черлерни чок кылыры, суг хандырылгазының системазын тудары – Тываның чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызының мурнады боттандырар угланыышкыннары.
Печка одаар бажыңнарга хөмүр хандырылгазының төпчүткен системазын тургузуп, одаар чүүлге өртектерни кайы хамаанчок өстүрерин болдурбас дээш, республика эрге-чагыргазының дузазы-биле хөмүр-даш шыгжаар черлер четкизин көвүдедир тудар ажылды Тыва 2023 чылда уламчылаар.
ТР-ниң Чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызының мурнунга Тываның Чазааның тургускан мурнады боттандырар ажыл-чорудулгазының бир угланыышкыны ол болур. Сарыг-Сеп, Суг-Аксы, Чаа-Хөл суурларынга база Чадаана, Туран, Шагаан-Арыг хоорайларга доктааттынган өртектиг хөмүр-даш садар шыгжамырларны тудар.
Дужа-келбиже төккен боктарны чок кылыр ийиги даалга кол черни ээлээн. Ак-Довурак хоорай база беш кожууннар төлевилел-дөзевилел документилерин 2022 чылда белеткеп кылган. Оон аңгыда яамы кадыг боктар чыыр контейнерлер болгаш бункерлер садар планныг. Чөпшээрел чок бок төгери-биле демисежир дээш, “Арыг хоорай. Арыг суур” республика конкурузун эрттирер.
Тудуг адырында болгаш коммунал инфраструктура чаартылгазында улуг ажылдар манап турар. Республика ол сорулгаже федералдыг акшаландырыышкындан 616 сая рубльди камгалап алган. Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Тес-Хем, Улуг-Хем, Эрзин база Кызыл кожууннарда, ол ышкаш Кызыл база Шагаан-Арыг хоорайларда суг хандырылгазының системазын тудар, септээр, эде чаартыр ажылдарже ону угландырар.
2024 чылда ажылдарны дооскан соонда, 32 километр четки чаартынар, 30 муң кижиниң амыдырал байдалы экижиир.
