Тываның эрге-чагыргазы социал харыысалгалыг бизнести деткиир

Тыва бизнестиң идегелдиин, социал болгаш экологтуг харыысалганы үнелээр системаны киирерин планнап турар. Тываның Чазаа чаа хемчегни ажыглаарын көрген «Бизнести харыысалгалыг чорударын хөгжүдериниң дугайында» регионалдыг хоойлу төлевилелин бадылаан. Ында көрдүнгени езугаар, ындыг эрге-байдалды алган сайгарлыкчыларга саң-хөө болгаш материалдыг дузаны киирген аңгы-аңгы хевирлерниң деткимче хемчеглерин алыр.

Россияда хүлээп алган «Сайгарлыкчы ажыл-чорудулга субъектилериниң ажыл-агыйжы ат-алдарының индекизи» национал стандарт езугаар бо чаартылганы киирип турарын ТР-ниң Экономиктиг хөгжүлде яамызы тайылбырлаан. Бо стандарт езугаар чазак үш кол негелдеге – экология, кадрлар, күрүне биле ниитилелдиң харылзаа дүгжүп турар партнерларны бизнеске кады ажылдаары-биле шилип алыр.

Президент Владимир Путин харыысалга деп чүл дээрзин чаңгыс эвес удаа айыткан. «чурту, региону, хоорайы, коллективинде тускай мергежилдиглер дээш харыысалганы көргүзүп, социал адырда база бойдус камгалалында төлевилелдерни боттандырып, тодаргай базымнарны көргүзүп турар» компанияларны болгаш сайгарлыкчыларны харыысалгалыг деп санап болур деп, ол айыткан.

Бо критерийлерниң эге үжүктери – Экология, Кадрлар болгаш Күрүне – рейтингиниң адын тургузуп, ол бизнес харыысалгазының деңнелин тодарадыр. Ол бизнестиң ол долгандыр хүрээлелге ооң салдарын, ажылдакчыларның күш-ажыл төлевириниң деңнелин база корпоративтиң иштики социал программаларын, ол ышкаш ооң үндүрүг төөгүзүн, регионунда ачы-буянныг болгаш социал төлевилелдерже киржилгезин үнелээринге үндезилеттинген.

ЭКК рейтингизиниң негелделеринге дүгжүп турар сайгарлыкчылар болгаш коммерция организациялары харыысалгалыг сайгарлыкчы чорук субъектилериниң регионалдыг реестринче кирер. Саналдаан хоойлу төлевилели езугаар рейтингиге киржилге элээн каш чугула таарымчалыг болгаш деткимче хемчеглерин негеп турар.

Ынчангаш оларның эрге-чагырга органнарынче, курлавыр хандырылга болгаш өске-даа организацияларынче киирген дилеглерин мурнады сайгарып көөр. Оларга үндүрүглер, чээлилер, чер участоктары болгаш өнчү-хөреңги хөлезилеринде чиигелделерни, эрге-чагырга органнарындан бюджет субсидияларын болгаш саң-хөө болгаш өнчү-хөреңги дузазын берип болур. Оон аңгыда, харыысалгалыг бизнес-эрге-байдал күрүне болгаш муниципалдыг хереглелдерге барааннарны, ажылдарны болгаш ачы-дузаларны садып алырынга киржирде ажыктыг.

ТР-ниң Дээди Хуралынга хоойлу төлевилелин сайгарар. Республиканың экономиктиг хөгжүлде яамызы боттарының чаңгыс чер чурттугларынга дузалажып, төрээн суурунуң болгаш хоорайының хөгжүлдезинге идепкейлиг киржип чоруур сайгарлыкчыларны деткиир арга кылдыр көрүп, ону деткиптеринге бүзүреп турар.