«Убса-Нур ыйгылаажы» камгалалдыг чер – культураның өртээ чок эртинези

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг «Убса-Нур ыйгылаажы» күрүнениң бойдус биосфералыг камгалалдыг черниң хоочуннарынга база ажылдакчыларынга 30 чыл болган юбилейи-биле байырын чедирген. Социал четкилерде Владислав Ховалыгның хууда арынында, байыр чедириишкининиң сөстерин салган.

«Убса-Нур ыйгылаажы» чер кырының катаптаттынмас онза чараш булуңнарын – куруг ховуларны, дагларны, хову-шөлдерни, тайга-сыннарны, тундраны, меңги доштарны бодунда каттыштырган бойдустуң кайгамчык тураскаалы дээрзин сагындыраал. Ол Тываның девискээринде тос кластер участогун тургузуп, үштен хөй черни ээлеп турар.

Камгалалдыг черниң бойдус хүрээлели база ооң дириг амытаннарының хевири каш янзы: чүгле куштарның безин 359 аңгы хевирлери, бөмбүрзекте безин ховар таваржыр ирбиш дээш, оон-даа өске 80 хире аңгы дириг амытаннар бар.

2003 чылда “ЮНЕСКО”, камгалалдыг черниң девискээрин бөмбүрзектиң кижи хөлзетпээн эң улуг участоктарының бирээзи кылдыр санап, бүгү-делегейниң бойдус тураскаалының объектизи кылдыр чарлаан. «Убса-Нур ыйгылаажы» культураның өртээ чок эртинези кылдыр санаттынар, ооң девискээринде скиф, түрк база гуннар үезинден бээр кадагалаттынып арткан 40 муң ажыг базырыктар шинчилеттинмээн.

Тываның Баштыңының чугаазы-биле алырга, эрткен чылын камгалалдыг черниң арга-арыынга бойдус өрттерин өжүреринге профессионал өртчүлер-биле деңге киржип, “төрээн бажыңынга ышкаш сагыш аарып турган" ооң ажылдакчыларынга четтиргенин илереткен.

– Камгалалдыг черни тургузуп, хөгжүдүп база камгалап, бөгүнге чедир ол ажылды уламчылап чоруур мергежилинге болгаш бодунуң ажыл-херээнге шынчы болуп арткан кижилерге улуу-биле өөрүп четтирдим, эргим эштер. Юбилейиңер-биле байыр чедириишкинин хүлээп ап көрүңер! Чечектелиишкинни болгаш чедиишкиннерни күзедим! Бистиң камгалалдыг черивис ам-даа бүгү делегейге алдаржып, Тывавысты алгап чорзун! – деп, байыр чедириишкининде бижээн.