Угарлыг газ болза, кыпкан чүүлдүң эң хоралыг артынчызы-дыр, ол аар ужуктарга, өлүмге безин чедирип болур. Ооң чыды-даа, амданы-даа чок, хоранналыышкын кижиге билдирбес болгаш бир эвес өй-шаанда дузалажып келбес болза, өлүм-биле дооступ болур.
Угарлыг газтың чыглырының кол чылдагааны – оттулар чүүлде кислородтуң чедишпезинден, төндүр кыпкан оттулар чүүлдүң шуут-ла кем чок углекислоталыг газының орнунга хоранныг угарлыг газ тыптыр.
Нургулайында угарлыг газ-биле хоранналыышкын үрелик суугудан азы өрттүң чалымынга кижи турда болур. Ол ышкаш хааглыг оран-сава иштинге ажылдап турар автомобиль турда база угарлыг газ тыптып болур. Ынчап келирге, өрттенип-кыпкан таварылга бүрүзүнде каяа-даа угарлыг газ тыптып кээр, ону каш тыныпкаш, кижи медерелин ышкыныптар.
Одалга сезонунуң үезинде ындыг хай-халаптар суугуну тудуп-салганының, ажыглаарының дүрүмнерин хажытканындан болуп турар.
Суугуну салган тууйбуларда, ыш үндүрер хоолайда тиг-чарык барда, олче оонак чээрген ыяш, кывыычал үп-сап киргеш, хөлчок дүрген хып, өрттү үндүрүп, улустуң амы-тынынга айыылды болдуруп болур.
Айыыл чок чоруктуң дүрүмнерин сагыыры чугула. Бирээде, чүгле бүдүлүг дериглер ажыглаңар. Салган суугуда тиглер, ыш үндүрер хоолайның тунганы аар уржуктарга чедирип болур. Ийиде, бажың-балгатты эки агаарладыр. Бир эвес газтыг суугуну чылыдылгага ажыглап турар болза, өрээл агаарладыр системаны хынаар. Оттулар чүүлдүң көзү өшпээн шаанда, суугунуң дуглаажын хагбаңар.
Машина-балгаттыг улустуң эргежок сактып алыр чүүлү – машинаның мотору хөделип турда, машина тургузар черге азы өске-даа хааглыг оран-савага ажылдап болбас.
Жители Тувы вновь смогут выбрать, какие парки, скверы и аллеи будут благоустроены в следующем году
С 21 апреля жители Тувы смогут проголосовать за благоустройство новых общественных пространств: парков, скверов и аллей, которые будут облагорожены в следующем году.