Ада-чурттуң Улуг дайынының киржикчизи, Тываның шылгараңгай херээженнериниң бирээзи – тоолчургу Вера Байлактың төрүттүнгенинден бээр декабрьда 100 чыл болган. Вера Чүлдүмовнаның овур-хевири бөгүн ооң салгакчыларының – Баданнарның өг-бүлезиниң аал-оранында хүндүлүг черни ээлеп турар.
Тываның Баштыңы [id360104045|Владислав Ховалыг] республиканың үлегерлиг хөй ажы-төлдүг өг-бүлелериниң бирээзи, уруг-дарыы кол байлаа апарган Кара-Хаак Дилгижекович биле Алдынай Тайгир-ооловнаның өг-бүлезинге аалдап четкен. Баданнарның өг-бүлези азырап алган уруглары-биле кады чеди ажы-төлдүг.
– Өске улустуң ажы-төлү деп чүүлдү олар кажанда-даа чугаалавас. Чүге дизе боттарының ажы-төлү-биле кады азыранды уругларны кижизидип, өстүрүп чоруурлар. Бо дээрге юридиктиг албан езузу ындыг, а херек кырында кижи бүрүзү оларга эң эргим. Оларның бажыңы – чыглактанган чылыг одаг-дыр. Ажы-төл спортка, өөредилгеге, хөй-ниити амыдыралынга чедиишкиннери-биле ада-иезин хүн бүрүде өөртүп чоруур – деп, Владислав Ховалыг социал четкилерде бодунуң блогунда үлешкен.
Улуг ажы-төл эртем-билигни чедип алгаш, боттары өг-бүлени тутканнар. Оглу Буян-суу Шолбанович Даг-Алтайның политехниктиг техникумунга «Үлетпүр экономиказы болгаш бухгалтериязы» деп эртемни дооскан, дөрт ажы-төлдүг ада. Бодунун бизнезин ажыдып алган, бот-сайгарлып ажылдап турар. Баданнарның Байлаана Аркадьевна деп кызы Даг-Алтайның күрүне университединге «Социал ажыл» деп мергежилди чедип алгаш, үш ажы-төлдүг.
Амгы үеде Баданнарның өг-бүлезинде ам бир студент база дөрт школачы бар. Эң улуу онгу классчы болза, эң бичези – ийиги класста. Олар шупту школа мөөрейлериниң, олимпиадаларның база спортчу хемчеглерниң идепкейлиг киржикчилери, ооң бадыткалы – хөй санныг шаңнал макталдарда. Эки өөредилгелиг, мөзү-бүдүштүг ажы-төлдерни кижизидип чорууру дээш алган өөрүп четтириишкин бижиктери кайы хөй.
Баданнар ажы-төлдү болгаш аныяктарны ажылга ынак, идепкейжи кижилер кылдыр кижизидер дээн сорулгалыг ажылдап, чурттап чоруур дээрзин Тываның Баштыңы демдеглээн. Ажы-төлдүң авазы Алдынай Тайгыр-ооловна өөредилге черинде социал педагог, 2010 чылдан бээр Тываның политехниктиг техникумунда кижизидикчи башкы болуп ажылдап чоруур. А ачазы Кара-Хаак Дилгижекович республиканың школа-интернадында хостуг хүреш тренери.
– Аяк шайны аартап олура, чоокку үеде кандыг мергежилдер хереглелдиг апаарының, спортту нептередириниң (Кара-Хаак Дилгижекович тренер башкы) база ниитизи-биле төрээн Тывавыстың дугайында чугаалаштывыс. Канчап-даа кээрге, төрээн черивистиң бурунгаар хөгжүлдези күш-ажылга ынак, хөй ажы-төлдүг мындыг өг-бүлелерден дыка хамааржыр – деп, Владислав Ховалыг чугаалаан.
2024 чылдың апрель 25-те өг-бүлениң одаан кывыскандан бээр 21 чыл болган Баданнарның өг-бүлези тыва чоннуң улусчу ужур-чаңчылдарын эдерип, улугларны хүндүлеп, бажың ажылдарын шупту демнежип кылып чорууру өскелерге чараш чижек.
