Буяндыларның өг-бүлези «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» деп мөөрейниң түңнел кезээнче кирген

Сибирь федералдыг округтан 32 өг-бүле «Россия – арга-шинектер чурту» президент шөлчүгежи-биле эрткен «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» деп округ мөөрейиниң чартык финалынга тиилээн, оларның аразында Тывадан Сылдыс биле Анай-Хаак Буяндыларның өг-бүлези база бар. Олар чогаадыкчы, спортчу болгаш угаан-медерел талазы-биле шылгалдаларны чедиишкинниг эрткеш, финалче үнгеннер.

Келир чайын чартык финалдың тиилекчилери мөөрейниң кол шаңналы – чурттаар байдалын экижидип алыры дээш өг-бүле бүрүзүнге беш сая рубль өртектиг 60 сертификатче кордап, өске округтарның төлээлери-биле чижир дээш Москваже чоруптар. «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» деп мөөрей «Өг-бүле» национал төлевилелдиң бир кезээ болур.

«Россия – арга-шинектер чурту» президент шөлчүгежиниң чиңгине директору, «Сенеж» удуртулга мастерскаязының ректору Андрей Бетин чартык финалдың түңнелдерин үндүрген байырлыг езулал үезинде чыылганнарга байырны чедирген.

«Сибирь – кайгамчык быжыг туруштуң, энерел сеткилдиң, дошкун сооктарның база эң чылыг чүректерниң чурту онзагай чер. Бүгү Россияда ышкаш, мында кижилер быжыг өг-бүле харылзаазын үнелеп, бот-боттарын деткижип, кандыг-даа бергелерни кады ажып эртип шыдаарын үнелеп чоруур. А бөгүн силерже, бистиң киржикчилеривисче көргеш, салгалдан салгалче ол үнелиг чүүлдер быжыы-биле дамчып келгенин көрүп тур мен. Бистиң мөөрейивистиң ачы-хавыяазы ында барын өөрүшкү-биле чугаалаар апаар. Өг-бүлениң ажыл-херээ – чүгле ниити бизнес, мергежил эвес, а кады кылыр чогаадыкчы, тывынгыр-сагынгыр чорук, ханы эртем-билиг, аян-чоруктар, спортка хандыкшыл, уругларны ынакшыл база хүндүткел-биле кижизидер кол чүүл-дүр. Мөөрей үезинде узун болгаш солун орукту эрткен силер. Бодуңарның төөгүлериңер, ужур-езулалдарыңар, аас-кежииңер чажыттары, чаңчылдарыңар-биле үлешкен силер. Аңаа киржир деп диттигипкен силер бүгүдеге четтирдим деп чугаалаксадым. Боттарының делегейи, боттарының ынакшылы-биле үлежир дидим чорук – эң улуг тиилелге-дир. Силер шупту маадырлар-дыр силер, чүге дизе үлегерлиг чижээңер-биле бистиң чурттувустуң эң чугула үндезинин быжыглап турар силер» – деп, Андрей Бетин чугаалаан.

Тываның Барыын-Хемчик кожуундан дөрт ажы-төлдүг ада-ие Сылдыс биле Анай-Хаак Буяндыларның өг-бүлези база кырган-авазы Полина Бичен-ооловна Ооржактан тургустунган «Найырал» командазы бүгү-россия чергелиг мөөрейниң түңнелинче кирген.

Улуг кижилерни хүндүлеп, чоок кижилерин деткип, тыва чаңчылдарны камныг кадагалап чорууру – өг-бүлениң кол үнелели. Олар бойдус-биле аяннашкак чурттап, ук-салгалының төөгүзүн хүндүлеп, ажы-төлүн культура болгаш күш-ажылга хүндүткелдиг чоруур кылдыр сургап чоруур.

«Мөөрейниң түңнелинче үне бээр бис деп бодавадывыс, ынчалза-даа ону чедип алганывыска дыка өөрүп тур бис. «Россия – арга-шинектер чурту» президент шөлчүгежиниң организастааны «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» деп мөөрейниң сөөлгү сезонунга база кириштивис, шупту мөөрейлер дыка солун болду. Чаңгыс дем, угаан-сарыыл болгаш идепкейлиг чорук – бистиң кол шынарларывыс ол. Мөөрейниң түңнелинче эртип алыры кол сорулгавыс турду, ону чедип алдывыс. Бот-боттарывысты деткижип, ханы билчири – ол бүгү өг-бүлевисте бар!» – деп Буяндыларның өг-бүлези чугаалаан.

Киржикчилер «Билиг» российжи ниитилелдиң Билиг.Оюн деп интеллектуалдыг викториназында кирген угаан-сарыыл, спортчу болгаш чогаадыкчы даалгаларны эрткен соонда, ооң түңнелдери-биле тиилекчилер тодараттынган. Оон аңгыда, ийиги сезоннуң кол темазы — Россияның культурлуг кодунга хамааржыр даалгаларны база кылган. А чартык финалдың программазын «Өг-бүле болуру» деп темага тураскааткан.

Сөөлгү хүнде «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» мөөрейниң хайгаарал чөвүлелиниң кежигүнү, Россия Федерациязының ужудукчу-космонавтызы, Россия Федерациязының Маадыры Андрей Борисенко-биле ужуражылга болуп эрткен. Черже чанып кээрге өг-бүлезиниң канчаар уткуп алганын сонуургадып, оглун кижизиткен арга-дуржулгазын ол үлешкен.

«Бистиң өг-бүлевистиң-дир» мөөрей ниитилелдиң негелдезинге долузу-биле дүгжүп, өг-бүлениң үнелиг чүүлдери ам-даа чугула дээрзин бадыткаан. Өг-бүле эң кол эртине болганда, мөөрей үезинде өг-бүлениң деткимчези чугула деп санаар мен. Ынчангаш киржиксеп турар кижилер хөй, а оларга эң чугула чүүл шаңнал-мактал-даа эвес, а солун хемчеглерге каш-каш салгалдарның киржирин чедип алыр арга-дыр. Хайгаарал чөвүлелиниң кежигүнү болганымга дыка өөрүп тур мен, чүге дизе «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» мөөрей дыка улуг, шыңгыы болгаш солун мөөрейлер-дир» – деп, Андрей Борисенко демдеглээн.

Орус географтыг ниитилелдиң 180 чыл оюнга тураскаадып үш хонук дургузунда, «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» деп мөөрейниң киржикчилеринге берген «Объективте чараш чүүл» деп даалгазы езугаар, бүгү чуртта чурттакчылыг черлерниң чаражын көргүскен чуруктар делгелгезин эрттирген.

Чартык финалдың тиилекчилери Москвага 2026 чылдың июль 8-те, Өг-бүле, ынакшыл болгаш шынчы чорук хүнүнде, «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» мөөрейниң түңнел кезээнге киржир. Шупту тиилекчилер аңаа киришкен соонда, Россияның девискээринге өг-бүлези-биле аян-чорукчулаар.

2025 чылдың ноябрьдан 2026 чылдың майга чедир болуп эртер «Россия – арга-шинектер чурту» президент шөлчүгежиниң бир кезээ «Бистиң өг-бүлевистиң-дир» округ мөөрейиниң чартык финалынга шупту федералдыг округтарның өг-бүлелери киржир.

«Бистиң өг-бүлевистиң-дир» мөөрейниң ийиги сезонунга чурттуң 89 региондан 196576 өг-бүле 82 чуртта чурттап турар төрелдери-биле кады, шупту 726191 кижи киржири бүрүткеттинген.