Тыва дыл хүнүнде Улустуң чогаалчызы, уран сөстүң дарганы чогаалчывыс Александр Даржайның 80 харлаан оюнга уткуштур, үш том номнуң үнүп келгенинге тураскаадып, башкы, Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү Урана Эртине номнуң таныштырылгазын кылганын ТР-ниң Культура яамызы дыңнаткан.
Бирги томун чогаалчының 1964 чылда «Шын» солунга бир дугаар парлаткан «Истер» деп шүлүү-биле база 1972 чылда үнген «Төрээн черим» деп баштайгы номунда шүлүктери кирген. Оон бирги, ийиги томнарга улаштыр чылдар аайы-биле үнген «Үделге», «Эргелениг» дээш, оон-даа өске номнарындан кайгамчык мерген-угаан долган 312 шүлүктерин, 6 шүлүглелдерин киирген. Бо томнар төрээн черивисти алгап-мактаан, кайгамчык, дың чаңгыс авазын алгаан, ие төрээн дылынга ынакшылын, төрээн бойдузунуӊ чаражын магадап, пөкпээн шүлүктери, шүлүглелдери-биле бүткен.
Үшкү томунда Александр Александровичиниӊ тыва шүлүкчүлеривистиң чогаалдарыныӊ дугайында тускай сайгарылгаларны «Дүлгээзинниг аян» деп номундан шуптузун киирген. Ында Тывавыстыӊ шылгараңгай чогаалчылары: Сергей Пюрбюнүӊ, Юрий Кюнзегештиӊ, Монгуш Өлчей-оолдуӊ, Монгуш Доржунуӊ, Владимир Серен-оолдуӊ, Эдуард Мижиттиӊ дугайында онзагай бижээн. Оон ыӊай чогаал шинчилекчилериниӊ «Даржайның шүлүк чогаалында кол бодал-угаалгалар», «А. А. Даржай: чогаалчыныӊ туружу болгаш уран-чечен аргаларныӊ шилилгези”, «Национал үндезин-дөс идеязының тыва литературада боттанганы», «Тыва сонеттиң чайынналчак чедиишкини», «А. Даржай – тыва кижиниң мөзү-шынарының каңнакчызы» деп чогаалчывыстың дугайында ажылдар кирген. Ол чүүлдер тыва дыл башкыларынга, чогаалды сонуургап чоруурларга улуг ужур-дузалыг болуру чугаажок.
Номнуң чырыкче үнеринге ТР-ниң культура яамызының сайыды Виктор Чигжит улуг деткимчени көргүскен. База ол ышкаш улуг ажылды Тываның А. С. Пушкин аттыг национал ном саӊыныӊ удуртукчузу Ирина Эртине болгаш ажылдакчылары Белекмаа Идам, Буян Ендан, Чаяна Манчыы, Виктория Севиль кылганнар.
Номнуң техниктиг редактору – директорнуӊ оралакчызы Рада Ооржак, корректорлары Ирина Ооржак, Сайлык Сырат, номнуӊ картыныӊ чурукчузу Эртеш Эртине, номнуӊ тургузукчузу база номнуӊ каасталгазыныӊ чогаадыкчызы Урана Эртине – бо чыынды шүлүктер ном белеткел ажылынга шудургу ажыл-ижинниң буянны болган. Үш томнуг ном шупту 758 арындан тургустунган.
Улустуӊ чогаалчызы, оккур угаанныг, аар деӊзилиг шүлүкчүвүс Александр Даржайның боду чокта бир дугаар үнүп турар ному-дур. Бо дээрге ооң чонунуӊ өлүм чок чогаалдарынга мөгейии, кижизиг мөзү-шынарынга өөрүп четтиргениниң тураскаалы-дыр.
Владислав Ховалыг: «Налоговые поступления – основа для развития экономики и социальной сферы»
Глава Тувы Владислав Ховалыг отметил важную роль налоговых поступлений в созидании экономики и социальной сферы региона.