Биче суурларга чурттаар оран-сава тудар чер участоктарын күзелдиг улуска халас берип эгелээр

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның эгелээшкини-биле, «Чер дугайында» Тыва Республиканың Конституция хоойлузунче киирген эдилгелер езугаар төлевилел боттанып эгелээр.

Чер участогун халас бээриниң кол негелдези – ону алган хамаатылар үш чыл иштинде аңаа бажыңын тудуп, боттарының өнчүзү кылдыр бүрүткедип алыр ужурлуг. Керээниң ол негелдези күүсеттинмейн барганда, черни халас ажыглаарын соксадып, чер участогун чаңгыс катап алыр эргени ажыглаан кылдыр санаар.

Алган участоктарга чиижең садыглаашкынны чок кылып, хамаатыларның чурттаар суурун шилип алырынга, тудугну планнаарынга, акша-хөреңгини боттуг чарыгдаарынга харыысалганы улгаттырар дээш хуусааны кызыгаарлаан.

Амгы үеде күштүг «Чер дугайында» хоойлуда хамаатыларның чамдык бөлүктеринге чер участоктарын халас ажыглаар кылдыр бээри көрдүнгенин сагындыраал:

- ажылчын биле организацияның аразында чарган күш-ажыл керээзиниң хуусаазында, экономиканың чамдык адырларында организацияларның ажылдакчыларынга албан чериниң берген үлүг-хуузу кылдыр;
- Тожу, Тере-Хөл база Мөңгүн-Тайга кожууннар девискээринге алды чылдан хөй үеде ажылдап турар үезинде хууда чуртталга тудуун, хууда дузалал ажыл-агыйын азы тараачын (арат) ажыл-агыйын тударынга;
- Тыва Республиканың муниципалдыг тургузугларында база мергежилдеринде хамаатыларның алды чылдан хөй үеде ажылдап турар кол черинге хууда чуртталга тудуун азы хууда дузалал ажыл-агыйын тударынга.

– Хамаатыларның дилеглеринге даянгаш, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның даалгазы езугаар, хоойлу төлевилелинче эдилгелерни ажылдап киирген. Тывада чурттакчы чондан хууда чуртталга тудуунга айтырыг улуг. Биче суурларга чер участоктарын халас бээр төлевилелдиң сорулгазы – чер участоктарының өртектеринге чиижең садыглажылганы болдурбазы, регионда хууда чуртталга тудуун деткиири болгаш адак сөөлүнде – республиканың көдээ суурларын хөгжүдери. Бо хемчег Тываның суурларынче чурттакчы чонну болгаш тускай мергежилдиглерни хаара тударынга дузалаар боор деп идегеп тур бис – деп, регионнуң чер болгаш өнчү хамаарылгаларының сайыды Аян Допуй-оол тайылбырлаан.

Тываның Конституция хоойлузунче саналдаан өскерилгелер халас ажыглаар чер участоктарын алыр ужурлуг кижилерниң даңзызын (үстүнде айтып каан байдалдарны барымдаалап) элээн калбартыр. Республикада бүрүткеттинген шупту хамаатылар хоорай тудуунуң дүрүмүнде доктааттынган хемчээлдер-биле хууда чуртталга бажыңы тудуп алырынга 10 муң чедир чурттакчылыг черлерде чер участоктарын чаңгыс катап халас алыр.