Чер ажылдыглар суук минералдыг чемишчидилгени ажыглап эгелээн

ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызы тараажылар бодунуң шилилгезин суук минералдыг чемишчидилгеге доктаатканын дыңнаткан. Ооң өртек-үнези кургаг минералдыг чемишчидилгеден чиик, суук минералдыг чемишчидилгени үнүштер база эки шиңгээдип алыр.

Эрге-чагыргаларның деткимчези-биле бо чылын Улуг-Хем, Чеди-Хөл, Каа-Хем болгаш Таңды кожууннарның ажыл-агыйлары суук чемишчидилгени курлавырлап алганнар. Ону чаштырарга, тарааның бүрүлери хөлчок дүрген болгаш¬ хандыр шиңгээдип алыр.

Республиканың тарылга черлериниң кол нуруузунуң элезиннелчек хүрең хөрзүннүг черлерге хамааржыр. Тарылга черлериниң 72 хуузу ындыг черлер, кара хөрзүннүг черлерге чүгле 28 хуузу онаажыр. Тарылга черлеринде хөрзүнүң чемиштииниң ортумак хемчээли 2,99 хуу болур. Минералдыг болгаш органиктиг чемишчидилгелер ажыглавас болза, оон бедик дүжүт алыры болдунмас.

Минералдыг чемишчидилгеден аңгыда Таңды, Кызыл, Барыын-Хемчик болгаш Чөөн-Хемчик кожууннар 265 га черге 8,0 муң тонна органиктиг чемишчидилгени чашканнар. Органиктиг чемишчидилгениң өске артканнардан артыкшылдыы – бойдуска хора чедирбези. Ону ажыг-лаарга, чүгле дүжүткүр болур эвес, а хөрзүннүң шынарын экижидер деп республиканың көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызында санап турар.

Үнүштерниң өзүлдезинге салдарлыг, оларның аарыгларга, каңдаашкынга болгаш соок-чарга шыдамык 780 литр хире чайгаар бүткен гумин килоталыг, сугга эстиичел дустуг «Гумат» деп бүдүмелди Улуг-Хем, Чеди-Хөл, Каа-Хем болгаш Таңды кожууннарның алды тараажы ажыл-агыйларынга республи¬каның Көдээ ажыл-агый яамызы садып берген.

Мындыг чергелиг гуминниг, минералдыг болгаш органиктиг чемишчидилгелер ажыглаан көдээниң бараан бүдүрүкчүлери агаар-бойдустуң чогумчалыг үезинде күзүн 19,5 муң тонна тарааны, 21 муң тонна картофельди болгаш 4,9 муң тонна ногаа культураларын алыр ужурлуглар деп республиканың Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызында санап турар.