Тываның найысылалынга эрткен неделяда эрткен Инвестиция конференциязында Тываның инвестиция арга-шинээнге эксперт үнелелин берген. Тываның Чазааның «Енисей Сибири» хөгжүлде корпорациязы-биле кады организастаан бизнес-шуулганы «Енисей Сибири» регионнарының экономиказын хөгжүдеринге Тываның ролюнга тураскаатканын сагындыраал. Ол хемчег бизнестиң, чазактың болгаш эксперттерниң төлээлерин чыып, арга-дуржулга болгаш бодалдар солчулгазының шөлү апарган.
Хемчегни удуртуп эрттирген «Енисей Сибири» корпорацияның чиңгине директору Сергей Ладыженко республиканың боттандырып турар төлевилелдеринге инвесторларның сонуургалы улгадып турарынга онза кичээнгейни угландырган, ол дээрге регионнуң бедик инвестиция аргаларын көргүзүп турар.
– Чамдык угланыышкыннарга инвесторларны хаара тудар чугула сорулга бисте бар. Чижээлээрге, Тывада туризмниң идепкейлиг хөгжүлдези-биле холбаштыр аалчылар бажыңнары, көдээ дыштанылга төптери, рестораннар тудуунуң төлевилелдери онза чугула апарган. Тыва Республиканың эрге-чагыргазының деткимчези-биле инвесторларга бүгү-ле таарымчалыг байдалдарны тургузарынга белен бис – деп, ол онзалап демдеглээн.
«Ажыл-агыйжы Россияның» Красноярск крайда салбырының даргазы Антон Жеребцов Инвестиция конференциязы кончуг ажыктыг болгаш үре-түңнелдиг болганын демдеглеп, Сибирь регионнарының хөгжүлдезиниң улуг аргаларын база катап бадыткаан. Ооң бодалы-биле алырга, Тываның киирген саналдары ол арга-шинекти боттандырарының эки чижээ болган.
– Бо чылын регионче хаара туттунган инвестицияларның өзүлдези көскү болган, чүгле 9 ай дургузунда 22 млрд ажыг рубль. Үлетпүр болгаш ачы-дуза комплекизиниң тургустунарын хандырар, биче болгаш ортумак сайгарлыкчы чорукка таарымчалыг үлетпүр парктарже кичээнгейни угландырганы өөрүнчүг. Рынокче чаа барааннарны киирерин база амгы үениң технологияларын экономикаже киирерин хандырар аргаларны олар тургузуп турар – деп, эксперт демдеглээн.
Конференцияга илеткел кылган Стратегтиг шинчилелдер фондузунуң төвүнүң чиңгине директорунуң оралакчызы Татьяна Караваева регионнуң хөгжүлдезинге хамаарыштыр бодунуң көрүжүн база үлешкен. Кызыл хоорайның «АгроТыва» агроүлетпүр парыгынга болгаш үлетпүр парыгынга четкен соонда, ылаңгыя ук төлевилелдерниң хөгжүлдезиниң бедик аргаларын онзалап демдеглээн. Оон аңгыда, Тывада туризм адырының хөгжүлдезинге аргалары элбек дээрзинге Караваева чигзинмейн турар. Бо талазы-биле чогуур инфратургузугну тургузарынга күжениишкиннерни күштелдирерин эксперт сүмелээн.
– Ниитизи-биле алырга, бо хемчегге киржилге эң-не эки сактыышкыннарны арттырган. Тыва Республика хөгжүлдениң аажок улуг аргаларын көргүзүп, инвесторлар-биле кады ажылдаарынга белен. Мындыг хемчеглер регионнуң экономиказының моон соңгаар өзүлдезинге болгаш ооң федералдыг деңнелге туружун быжыглаарынга дузалаар дээрзинге бүзүрээр мен – деп, Татьяна Караваева түңнээн.
Ажыл-агыйжы шуулганның шугуму-биле элээн каш инвестиция саналдары киирген. Хандагайты автомобиль эрттирилге пунктузунуң чоогунда тускай экономиктиг девискээрни болгаш каайлы-логистика терминалын тургузар, Кызылга чуртталга бажыңнарының комплекстерин болгаш аалчылар бажыңнарын тудар, Тыва Республиканың девискээрлерин комплекстиг хөгжүдери, “Хакасияның технологтуг шынаазы” онза экономиктиг девискээрин тудары дээн ышкаш төлевилелдерниң дугайында илеткелди кылган.
Енисей Сибири хөгжүлде корпорациязындан тускай мергежилдиглерниң ажылдап кылганы: Кызылга национал тыва аъш-чем ресторанын тудары, «Тывадаг-дүгү» даг-болбаазырадылга бүдүрүлгезинге амгы үениң бок болбаазырадыр комплекизин тургузары, эът болбаазырадылга бүдүрүлгезин организастаары, Ергаки парк девискээринге база Минусинск хоорайга аалчыр бажыңы комплекстерин тудары, Дус-Хөл хөлге кадыкшылга-туризм комплекизин тургузары, глэмпинглерни тудары дээн ышкаш инвестиция саналдарын база таныштырган.
