Тыва бижиктиң 95 чыл оюн бо чылын, күзүн, демдеглеп эрттирериниң дугайында эртем сайгарылгалыг «төгерик стол» болуп эрткенин Национал школа хөгжүдер институт дыңнаткан.
1930 чылда чогаадып тургускан баштайгы национал тыва бижиктиң Тыва Республиканың хөгжүп сайзыраарынга күштүг идигни берген.
«Тыва бижиктиң 95 чылы: бижимел өнчү-салгалды кадагалап арттырып алырының чаа хевири» деп темалыг хемчегни Тываның гуманитарлыг болгаш социал-экономиктиг тускай шинчилелдер институду удуртуп эрттирген.
Амгы үеде тыва дылды кадагалап арттырар талазы-биле кылып чорудуп турар ажылдарының дугайында «Тыва бижик – чоннуң өнчүзү. Тыва бижиктиң 95 чыл оюнга уткуштур» (Б.Ч. Ооржак, ф.э.д., ТИГПИ-ниң дыл эртеминиң секторунуң эргелекчизи);
«Россия Федерациязының чоннарының бижимел өнчүзүн камнап-кадагалаарының чаа хевирлери» (А.Э. Салчак, ф.э.к., ТывКУ-нуң Тюркология эртем-өөредилге төвүнүң эргелекчизи);
«Тыва дылдың национал корпузунуң дугайында» (М.В. Бавуу-Сюрюн, ф.э.д., Тыва үндезин культура сайзырадыр төптүң кол эртем ажылдакчызы);
«Тыва дылдың национал корпузунуң планының төлевилели» (Ч.Г. Ондар, ф.э.к., ТИГПИ-ниң дыл эртеминиң секторунуң эртем ажылдакчызы) деп темаларга илеткелдерни эртемденнер байырлал уткуштур белеткеп кылган.
«Латинчиткен тыва бижиктиг албан-херек документилериниң сөзүглелиниң электроннуг өзээн (корпузун) тургузарының дугайында» деп илеткелди Национал школа хөгжүдер институттуң эртем ажылдакчызы Р.Д. Демчик (ТывКУ-нуң аспирантызы) таныштырган.
Национал школа хөгжүдер институт амгы үеде тыва дылдың төөгүзүн, тургузуун эртем болгаш өөредилге организацияларының программазы езугаар өөредип башкылаарынга ном-дептерни парлап, чаартып турар. Ооң-биле чергелештир тыва дыл болгаш төрээн чогаал эртемнерин уруглар садтарында, школаларда өөредип турар деңнелиниң талазы-биле эртем-шинчилелдерни чорудуп турар.
