Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Сибирьниң каайлы эргелелиниң начальниги Александр Ястребов, Красноярскиниң каайлы эргелелиниң начальниги Василий Костомаров база ооң оралакчызы – Кызылда ук албанның начальниги Виталий Петрунин олар-биле ажылчын ужуражылганы эрттирген.
Ужуражылганың киржикчилери Тываның Өвүр кожуунда күрүне кызыгаарының чоогунда, «Хандагайты» автомобиль эрттирилге пунктузунда бо чылын эгелээн эде чаартылгаларны база каайлы-логистика терминалының тудуун сайгарып чугаалашканнар. Логистика төвүн ажыглалче киириптерге, Тываны таварты чүък сөөртүлгези элээн көвүдедип, регионнуң даштыкы-биле экономиктиг ажыл-чорудулгазы элээн көдүрлүр.
Владислав Ховалыг ужуражылга соонда, хуралдың кол чүүлдерин бодунуң блогунда айыткан: «Келир чылын бирги чадазы доостуру планнаттынган «Хандагайты» эрттирилге пунктузунуң эде тудуушкун ажылдарын тодаргай сайгарып көрдүвүс. ИПСЭР күүселдези-биле күрүне кызыгаарындан ырак эвеске, бизнеске, чүъктү шыгжап, аай-дедир сөөртүрүнге база каайлы документилерин долдурарынга кол кызыгаар инфратургузуу апаар каайлы-логистика терминалын тудары уламчылавышаан. Ол ышкаш ханылда-хайгаарал органнарының ажылдакчыларынга албан бажыңын тударының айтырыын база чугаалаштывыс».
Красноярскиниң каайлы начальниги Василий Костомаров «Россия Федерациязының күрүне кызыгаары» деп федералдыг тускай сорулгалыг программа-биле туттунуп турар «Хандагайты» автомобиль эрттирилге пунктузунуң эде чаартылгазы кайы хире чоруп турарын илеткээн. Кызыгаар эрттирилге пунктузунуң эде чаартылгазы немелде каайлы постуларын, деңзилеп хынаар пунктуларны, түр када шыгжаар складтарны немей тутпушаан, пунктунуң инфратургузуун улам калбартыр. «Роскызыгаартудуг» ФККА эде тудуушкун ажылдарын чагаан болза, «Оргэнерготудуг» институт» АН тудуг организациязы бо чылдан эгелеп ол ажылдарны хүлээнген.
«Хандагайты» эрттирилге пунктузунуң чаартылгазы 2022 чылда эгелээн болгаш, 2023 чылдың декабрьда доостур ужурлуг турган. Билдингир чылдагааннар-биле объектини дужаарының хуусаазы элээн каш катап соңгаарлаттынган. Сентябрь ортан үезинде Тываның Баштыңы «Оргэнерготудуг» институду» тудуг организация АН-ның чиңгине директору Герман Кокосадзе-биле ужурашкаш, ажылдарны дүргедедириниң планын таныштырган.
Василий Костомаровтуң чугаазы-биле алырга, бо хүнде «Хандагайты» автомобиль эрттирилге пунктузунда эде чаартылганың бирги чадазының шупту кол тудуглары доозулган, шеверлел ажылдары чоруп, суг хандырылга четкилери шөйдүнген, ооң иштинде ижер суг хандырылгазы болгаш канализация станциязын туткан, улуг хемчээлдиг деңзилерни салган, даштыкы электри болгаш харылзаа инженер четкилерин эптеп турар.
Планнаттынган шупту ажылдар доосту бээрге, эрттирилге пунктузу хөй талалыг эрге-байдалды алгаш, чүгле Россияның болгаш Моолдуң эвес, а үшкү чурттарның чүък сөөртүкчүлерин эрттирер аргалыг апаар.
Тываның экономиктиг хөгжүлде болгаш үлетпүр сайыдының бирги оралакчызы Чингис Бады Өвүр кожууннуң Хандагайты суурнуң чоогунда каайлы-логистика терминал тудуунуң чорудуун илеткээн. Каайлы-логистика терминалы чүъктү шыгжап кадагалаар, дажып-сөөртүр болгаш каайлы документилерин кылдырар ачы-дузаларны көргүзер. Төлевилел документилери-биле алырга, терминалга улуг складтар, соодукчу камералары, ажык шөлдер, администрацияның оран-савазы болгаш контроль-эрттирилге пунктузу турар. Объектиниң тудуг-монтаж ажылдарын ийи чадада чорудар. Бирги чадазында шөлдү белеткээр, электри четкизинге кожарының техниктиг чөпшээрелин алыр, объектиниң девискээрин асфальтылаар база ону херимнээр ажылдар доозулган. Ам объектиниң ийиги чадазы 2026 чылда эгелээр.
«Хандагайты» автомобиль эрттирилге пунктузунуң эде чаартылгазы кызыгаарны таварты эртер машиналар санын ийи катап, а кижилерниң аргыжылгазын дөрт катап көвүдедир – хүнде 200 хире машина болгаш 1300 ажыг кижи чеде бээр. Транспорт аймааның, барааннар болгаш кижилерниң үзүктел чок ындыг хөйү-биле эрттерин хандырарынга, чогуур хыналда органнарындан ажылдакчылар болгаш кадрлар санын ийи катап көвүдедирин негеп турар.
Хуралдың киржикчилери каайлы тускай мергежилдиглерниң штадын көвүдедир ажылды амдан эгелээрин демдеглээннер. Ынчангаш регионга каайлы төлээлериниң институдун хөгжүдер айтырыгга аңгы доктааганнар.
«Тывага каайлы төлээлериниң институдун хөгжүдери аай-дедир аргыштырган хөй барааннарга шынарлыг болгаш дүрген декларацияны долдурарын хандырып, бистиң сайгарлыкчыларывыстың бизнезин шуударын бөдүүнчүдер. Тус черниң тускай мергежилдиглерин белеткээр ужурлуг бис. Каайлы органнарынче чаа ажылдакчыларны шилиирде тускай шериг операциязының киржикчилеринче база хоочуннарынче онза кичээнгейни бир дугаарында бээр деп дугуруштувус» – деп, Владислав Ховалыг ужуражылга соонда дыңнаткан.
