Тываның Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының дыңнатканы-биле алырга, республиканың ажыл-агыйларында кыштаглаашкын чогумчалыг турар. Кыштаглаашкынче 931,6 муң баш мал кирген, ооң иштинде 154,5 муң бода, 674 муң шээр, 90,2 муң чылгы мал бар.
Тускай мергежилдиглер мал-маганның байдалы таарымчалыг деп түңнээн, марттың эгезинде малдың массалыг оолдаашкыны эгелээр.
Республика девискээринде 3369 кыштаг бар, оларның 482-зи муниципалдыг 13 тургузугнуң чедери берге черлеринде. Ынаар чедер оруктар ажык, херек апарганда хардан аштап турар.
Тываның Чазак Даргазының оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Уран-оол Ондарның даалгазы-биле Чаа чылдың болгаш Рождество байырлалдарының шупту хүннеринде көдээ ажыл-агый эргелелдериниң тускай мергежилдиглери мал эмчилери, эмчилер болгаш социал ажылдакчылар, корум-чурум камгалаар органнарның ажылдакчылары-биле кады малдың кыштаглаашкынын хынап кожууннарже үнген. Малчыннарга практиктиг дузаны көргүскен. Олар декабрьның 29-тан январь 8-ке чедир 803 малчын турлагны кезээн, ол дээрге ниити кыштаглар санының 24 хуузу-дур.
Узун дыштаныр хонуктарда болуушкуннар база болгулаан. Даштын агаарның соогу дүндүс 20-ден 26 градус чедир сооп, дүнелерде казыыр 38 четкен. Республикада харның кылыны ортумаа-биле 20-25 см, чамдык кожууннарда 28-35 см (чижээ, Таңды, Тожу, Эрзин кожууннарда). Эрткен чылдың бо үезинге деңнээрге, бо чылын хар эвээш.
Кыш чылыг болгаш, малды одарладып турарындан белеткээн мал чеми шоолуг ажыглаттынмаан. Бо хүнге чедир белеткээн ниити мал чеминиң 26 хуузу, азы 64,4 тонназы чарыгдаттынган. Ам-даа 182 муң тонна бар. Муниципалдыг курлавырдан 36 тонна сигенни чараан, 1043 тонна артып каан. Хар элээн кылын дүшкен төп кожууннарда мал чеми элээн ажыглаттынган.
Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы мал чеминиң чедишпезин болдурбазы-биле «Центральный» МТС-тиң база Санников аттыг арат-фермер ажыл-агыйының баазазында 500 тоннадан хөй хемчээлдиг чигирзиг чемниң камгаладылгалыг республика курлавырын база тургусканын сагындырып турар. Бо курлавыр долузу-биле кадагалаттынып арткан.
Мал чеминиң чедишпезин болдурбас дээш, «Центральный» МТС-тиң баазазында база Санниковтуң тараачын арат ажыл-агыйында мал чеминиң 500 тонаа ажыг республика курлавырын четчир кылдыр тургускан. Ол бүдүн бүрүн хевээр.
Боттарының мал-маганын чем-биле хандырарынга бергедээшкиннерге таваржып турар көдээ ажыл-агый бараан бүдүрүкчүлери республика курлавырындан дузалаарын дилээн бижикти Көдээ ажыл-агый яамызынче киирип болур.
Январь 20-ден февраль 28-ке чедир, республикада чарлаттынган мал кыштаглаашкынының айының дургузунда үнүүшкүннерни доктаамал чорудар.
