Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Москвага сургакчылаашкын үезинде Ирек Файзуллин-биле ужурашкан. «Амыдыралга инфратургузуг» национал төлевилел шугуму-биле коммуналдыг инфратургузугну чаартыр программаның күүселдезин, чуртталга тудуунуң хөгжүлдезин база республикада чылда ийи хуу чиигелделиг ипотека программазын ам-даа уламчылаарының дугайында айтырыгларны ийи тала сайгарган.
Тыва Республика Россияның Президентизиниң даалгазы-биле эгелээн коммунал инфратургузуг чаартылгазының федералдыг программазының баштайгы 14 киржикчизиниң бирээзи. «2023-2027 чылдарда Тываның коммуналдыг инфратургузуг системаларын чаартыры» регионалдыг программа күүселдези-биле коммунал четкилерниң чаартылгазы чоруп турар. Бо чылын программа езугаар Шагаан-Арыг хоорайда 6,5 муң ажыг метр хоорзаны солуур, ооң 1 километр хирези – суг дамчыдар, а 5,5 километр – чылыг хандырылгазының системалары.
Коммуналдыг четкилерниң чаартылгазы республиканың чуртталга-коммунал системазында айыыл-халаптарның ниити деңнелин 9,2 хуу чедир эвээжедип, үш муң ажыг чурттакчыларның амыдырал байдалын экижидер.
Улуг-Хем кожууннуң Шагаан-Арыг хоорайга чаа котельная тудар төлевилел-дөзевилел документациязынга күрүне экспертизазын эрттирери хуралдың кол айтырыының бирээзи болган. 2024 чылдың март айда котельнаяга озал-ондак болганын сагындыраал. Котельнаяны эде кылган, ынчалза-даа сөөлзүредир чоруткан экспертиза хоорайга чаа чылыдылга станциязы херегин көргүскен.
Тывада чуртталга тудуунуң шапкын хөгжүлдезин ийи тала көрген. 2024 чылда ажыглалче 340,9 муң дөрбелчин метр чуртталга шөлүн ажыглалче киирген, 2023 чылдың ол-ла үезинге деңнээрге 97,4 хуу хөй. Тывада бо чылдың баштайгы дөрт айында 293,6 муң дөрбелчин метр чуртталга бажыңнары ажыглалче кирген, ол дээрге чылдың планындан 113,8 хуу хөй. Бөгүнде республикада 209 муң дөрбелчин метр ниити шөлдүг, хөй квартиралыг 182 бажыңны тудуп турар.
Республикага 2023 чылда эгелээн чиигелделиг чээли программазы Тывага чурттаар оран-сава тударынга идигни берген. 2024 чылда чурттуң Президентизиниң деткимчези-биле регион чылда ийи хуу чиигелделиг ипотека чээлизиниң программазын узадырын чедип алган. Март 18-те Сбербанк, «ДОМ.РФ» банк база Россельхозбанк чээлилерни берип эгелээн. Ажылдап эгелээнден бээр бо неделяның эгезинге чедир ниитизи-биле 1,7 млрд. рубль түңнүг 346 керээ чардынган.
Владислав Ховалыг биле Ирек Файзуллин аварийлиг чуртталга бажыңнарын чок кылырының дугайында база чугаалашкан. Хамаатыларны чурттаарынга таарышпас бажыңнардан дүрген өскээр көжүреринге чуртталга тудуун идепкейжидери дузалаар. 2019 чылдан бээр регионда 7,72 муң дөрбелчин метр шөлдүг эргижирээн чуртталга бажыңнарын өскээр көжүрген.
Тываның Баштыңы ужуражылганың түңнелинде, республиканың инфраструктуратургузуг төлевилелдерин деткип турары дээш Россияның тудуг болгаш чуртталга-коммунал ажыл-агый сайыды Ирек Файзуллинге четтиргенин илереткен.
