Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Москвага ажыл-агый аайы-биле чорааш, федералдыг яамылар болгаш албан черлериниң удуртукчулары-биле ужуражылгаларны планнаан.
Владислав Ховалыг Россияның тудуг болгаш чуртталга-коммунал ажыл-агый сайыды Ирек Файзуллин-биле ужурашкан. Чуртталга тудуунуң темпизин, коммунал инфратургузугну чаартыр программаның күүселдезин база регионда девискээрлер чаагайжыдылгазының, ооң иштинде «Амыдырал инфратургузуу» национал төлевилел боттанылгазы езугаар кылыр ажылдарны чугаалашкан.
Ирек Файзуллин республикада чуртталга тудуунуң эки темпизин демдеглээн. Росстаттың дыңнатканы-биле алырга, Тыва Республика 2025 чылдың баштайгы сес айларында 387600 дөрбелчин метр чуртталга бажыңнарын дужааган, 2024 чылдың ол-ла үезинге деңнээрге 59,4 хуу хөй.
Республикада чиигелделиг чуртталга чээлизиниң программазын боттандырган, бажыңнар тудуунуң өзүлдезин хандырган. 2023 чылдан эгелеп регион программаны боттандырып эгелээн, 2025 чылдың мартта Россияның Президентизи Владимир Путинниң шиитпири-биле чылда 2 хуулуг ипотеканы катап ажылдаткан. Алды хар четпээн уруглуг, 18 хар четпээн ийи азы оон хөй ажы-төлдүг база инвалид уруг азырап турар өг-бүлелер бо арганы ажыглап, чиигелделиг негелделер-биле боттарының бажыңын садып алыр аргалыг апарган.
Ол ышкаш регионнуң инвестиция-тудуг кезээнде ажыл-чорудулганы чурумчутканындан, социал объектилер тудуу шапкынчып, ажыл экижээнин сайыт демдеглээн. Бо чылын регионда хөй квартиралыг бажыңнар тудар төлевилелди доозар үе ортумаа-биле 872 хонук чедип, 2024 чылга деңнээрге 100 ажыг хонук кызырылганы демдеглеттинген.
Федералдыг яамы болгаш регионалдыг эрге-чагырга эргижирээн чуртталга фондузундан чурттакчыларны өскээр көжүрер программаның күүселдезин шыңгыы хыналдада алган. «Чурттаар арга чок чуртталга бажыңнарының фондузун доктаамал эвээжедирин хандырары» регионалдыг программа-биле Хову-Аксы суурнуң Спортивная кудумчузунда чаа тудугже бо чылын 806,2 дөрбелчин метр аварийлиг бажыңнардан 12 өг-бүлени, азы 39 кижини көжүрери планнаттынган. 2019 чылдан бээр республикада 7780 дөрбелчин метр эргижирээн чуртталга бажыңнарын өскээр көжүрген.
Ийи тала одалга сезонунуң айтырыгларын база аңгы чугаалашкан. Республикада 2024-2025 чылдарның одалга сезону чогумчалыг эрткенин Владислав Ховалыг дыңнаткан. Чылыг хандырылга системаларын шынарлыг белеткээнинден, ооң мурнунда үеге деңнээрге үрелиишкиннер 48 хуу эвээжээн. Кол дериг-херекселдерниң үрелириниң саны 77 хуу, азы 9-тан 2 чедир кызырылган. 2023 чылга бодаарга, дузалал кезектерниң үрелиишкиннери үш катап эвээжээн, 19-тан 6-да келген. Чылыг четкилериниң бүзүрелдиг ажылы ийи катап өскен, эрткен сезонда штаттан дашкаар 27 таварылга болган болза, ам 16 онза байдал демдеглеттинген.
Регионнуң муниципалдыг тургузугларында элээн каш хонуктар иштинде агаарның температуразы 8 градустан бадып келгенин барымдаалааш, 2025-2026 чылдың одалга сезону сентябрь 15-те эгелээн. Чурттакчы чонну хөмүр-биле хандырар одаар чүүл шыгжамырлары августа-ла ажылын эгелээн.
ТР-ниң Чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызы биле Күрүнениң чуртталга инспекциязы болгаш тудуг хайгаарал албаны хөй квартиралыг бажыңнарда чылыдылга талазы-биле айтырыглар хүлээп алыр «изиг шугумнарны» ажылдаткан.
Ол ышкаш «Амыдырал инфраструктуразы» национал төлевилел күүселдези-биле хөй-ниити шөлдерин чаагайжыдар ажылдарның чоруп турарын база чугаалашкан. Тывада «Таарымчалыг хоорай хүрээлелин хевирлээри» федералдыг төлевилел-биле бо чылын 21 хөй-ниити черлерин чаагайжыткан, ниитизи-биле 28 төлевилелди боттандырган.
