Россияның Президентизи Владимир Путин Россия Федерациязында өг-бүлелерни деткиир айтырыгларны чугаалашкан Күрүне чөвүлелиниң түңнел хуралын Кремльге эрттирген.
Россияда Өг-бүле чылын түңнээн кол болуушкунга Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг киришкен. Президент хуралды ажыдып тура, демографтыг айтырыгларны чедимчелиг шиитпирлээри, ооң иштинде ада-иелерни хөй ажы-төлдүг болурунга идигни бээри, өг-бүле күрүне политиказының кол кезээ болур ужурлуг деп демдеглээн. Владимир Путинниң бодалы-биле алырга, ук-салгалын уламчылаарынга, Россияның чонун көвүдедиринге өг-бүле улуг үлүг-хуузун киирип турар.
Күрүне чөвүлелинге Президент өг-бүлени деткиир амгы хемчеглерни адап, чаа хемчеглерни ажылдап кылырын саналдаан. Эрткен чылын Россияда 17 харга чедир уругларга универсалдыг пособиени кииргенин, Чазак Даргазының оралакчызы Татьяна Голикованың чугаазы-биле алырга, ие капиталы-биле чергелештир уругларны деткиир эң-не үре-түңнелдиг хемчеглерниң бирээзи ол деп демдеглээн. Ол ышкаш Владимир Путин эвээш орулгалыг өг-бүлелерни социал керээже киирерин чиигедип, уругларның чаңгыс аай пособиезин санаашкынче киирбезин саналдаан. Президентиниң бодалы-биле алырга, бо базымнар өг-бүлелерге амыдыралдың берге байдалдарын ажып эртеринге дузалаар.
«База катап демдеглексеп тур мен: дыка хөй демографтыг айтырыгга чедимчелиг харыыларны берип, төрүттүнериниң деңнелин көвүдедиринге херек кырында салдар чедирер хемчеглерни ажылдап, өг-бүлеге үш, дөрт азы оон хөй ажы-төлдүг болур дээн ада-иелерни деткиир ужурлуг бис» – деп, демдеглээн.
Президент дорт шугумда харыылаан айтырыын катаптаан – авиаужудуушкунунну өг-бүлелерге таарымчалыг кылдыр кылырының чугулазын. 12 харга чедир уругларга авиабилеттерни 50 хуу чиик өртекке садары дүрүмнерде көрдүнген болгаш, авиакомпаниялар чиигелделерни бээр апаар деп, Путин чугаалаан. Ол айтырыгны 2025 чылдың январь 14-ке чедир шиитпирлээрин база катап чазактан дилээн. Оон аңгыда өг-бүле дыштанылгазының комплекстиг хемчеглерин ажылдап кылырын айыткан.
Президентиниң бодалы-биле алырга, аарыгларны эртежик тодарадып, божуп-чиигээр системаның аарыгларын эмнээри, улуг улустуң болгаш бичии уругларның кадыкшылын камгалаары, деткимче херек база бир чугула хемчег болур. Путин ажы-төлдүг болуксаан аныяк ада-иелерни деткиириниң чугулазын демдеглеп, божуур иелерге, ылаңгыя дээди өөредилге черлериниң, колледжтер болгаш техникумнар студентилеринче онза кичээнгейни угландырарын кыйгырган. “Бирги ээлчегде иштиг кижиниң пособиезиниң хемчээлин амыдырап-чурттаарының хемчээлинге чедир өстүрери чугула” – деп, Президент чугаалаан.
Күрүне баштыңы амгы үеде чуртта дыка хөй өг-бүлелерни дүвүредип турар өг-бүле ипотеказын, ону бээриниң айтырыгларын уламчылаарын база айыткан. Путин өг-бүле ипотеказын чылда чүгле 6 хуу ставкалыг арттырып каарындан аңгыда, а өг-бүле ипотеказы-биле ийиги рыноктан бажың садып алыр арганы киирерин чазакка саналдаан. Ол хемчег чаа чуртталга бажыңнарының тудуу шуут чок чурттакчылыг черлерге хамааржыр деп тодараткан.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг хурал эгезинде, губернаторлар-биле ужуражып, дорт дамчыдылганың болгаш ооң мурнунда болган Президентиниң улуг парлалга-конференциязының түңнелдерин чугаалажып, «Өг-бүле» деп президентиниң чаа национал төлевилелин боттандырар арга-хевирлерни сайгарган. Владислав Ховалыг республиканың чазааның төлевилелди ажылдап эгелээниниң бирги чылында, 2025 чылда, төлевилелче 1,5 млрд хире акша-хөреңгини хаара тудар планнарын дыңнаткан.
– Чаа уруглар садын тудар, амгы уруглар садтарын септээр, уругларның уран чүүл школаларын чаартыр аргаларны көрүп тур бис. Деткимчениң аңгы-аңгы хемчеглери хевирлеттинип турар. Келир 2025 чылда хөй ажы-төлдүг өг-бүлелерни деткиири-биле Тываның бюджединден 100 хире сая рубльди база аңгылаан бис, чижээ, 5-8 класстарда школачыларның чемненилгезинге чарыгдалдарның чартыын компенсастаары, чурттаар оран-сава болгаш коммунал ачы-дуза дээш субсидияларны бээри, уругларга эмнер хандырылгазы – деп, Тываның Баштыңы чоокку үениң ажылдарын дыңнаткаш, бо дээрге хөй ажылдарның чүгле бир кезээ-дир, аңаа ие-чаштарны болгаш уругларны деткиир, өг-бүлениң үндезинин быжыглаар болгаш сайзырадыр талазы-биле чаа деткимче хемчеглери болгаш өске-даа чаа чүүлдер немежирин айыткан.
Владимир Путин Күрүне чөвүлелинң хуралдында чуртка юбилейлиг чугула чылды сагындырган: 2025 чылда Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тиилелгениң 80 чылы болур. Аңаа хамаарыштыр Президент келир чылды Ада-чурт камгалакчызының чылы кылдыр чарлаарын саналдаан: “Аңгы-аңгы төөгүлүг үелерде Төрээн чурту дээш тулчуп чораан бүгү-ле өгбелеривистиң алдар-хүндүзүнге мөгейип, тускай шериг операциязының киржикчилеринге, бистиң маадырларывыска тураскаадып ону чарлаар. Нацизмни чылча шапкан адаларывыстың, кырган-ачаларывыстың, өгбелеривистиң алдар-адын мөңгежидер”.
