Тываныӊ А. С. Пушкин аттыг ном саӊында шүлүкчү, прозачы, бичии уруглар чогаалчызы болгаш очулдурукчу Леонид Борандаевич Чадамбаныӊ 105 харлаан оюнга тураскаадып, национал болгаш чурт-шинчилел чогаалыныӊ килдизи номнар делгелгезин кылган.
Леонид Чадамба Тожу кожууннуң Хɵң-Шөл деп черге 1918 чылдың март 18-те төрүттүнген. 1927-1929 чылдарда моол бижикке өөренип алгаш, Тожуда Ээн-Суг хүрээзинге хуурактап, ооң соонда Тоора-Хемге эге чада школазын дооскан. Тыва бижикти Кызылга түр курстарга ɵөренип алгаш, башкы техникумун дооскан.
Ол 12 харлыындан эгелеп, улуг улуска тыва бижик башкылап эгелээн. Кара-Хаак школазынга директорлап, Чырыдыышкын яамызының эртем методиктиг кабинединиӊ удуртукчузу болуп ажыдаан.
1943 чылдан эгелеп Тыва Арат Республиканың Биче хуралының чанында Эртем комитедин даргалап, 1945 чылдан 1951 чылга чедир Тываның дыл, литература болгаш төөгүнүң эртем-шинчилел институдун директорлаан, Тыва областың культура комитедин баштап, ооң методиктиг кабинедин эргелекчилеп, «Улуг-Хем» чечен чогаал альманагын редакторлап, ажылдаан. 1940 чылдарның төнчүзүнде тыва школаларның өөредилге номнарын белеткеп үндүреринге үлүүн киирген.
Эң баштайгы «Үжүглел», «Тыва дыл», «Төрээн чугаа» деп өөредилге номнарының автору. Орус-тыва словарь биле үстүкү класстарның тыва дылга өөредилге номнарының редактору болгаш тургузукчуларының бирээзи.
1941 чылда чогаал ажылын эгелээн. Ол «Аас-кежик» (1952), «Ак-кɵк хемнер» (1966), «Салгалдар» (1968), «Ивижилер» (1942) дээш, оон-даа ɵске номнарныӊ автору.
Чогаалчы И. Крыловтуӊ басняларын, Н. Некрасовтуӊ «Топтыгин чанчын», «Мазай кырган-ачай биле койгуннар», А. Серафимовичиниӊ «Бичии шахтер» дээш, оон-даа ɵске орус чогаалдарны тыва дылче очулдурган.
Леонид Борандаевич Тыва Республиканыӊ ордени-биле, «Күш-ажылдыӊ кызыл тук» ордени-биле ийи удаа, «1941-1945 чылдарды Ада-чурттуӊ улуг дайынынга шылгараӊгай күш-ажылы дээш», база Ушинскийниӊ медальдары-биле шаӊнаткан. Ол Тыва АССР-ниӊ кульуразыныӊ алдарлыг ажылдакчызы.
Салым-чаяанныг шүлүкчү чогаалдарын колдуунда уругларга тураскаадып чораан. Ынчангаш ону уруглар чогаалчызы деп адааны таварылга эвес. Аныяк салгал кижизидилгезинге ооӊ киирген ачы-хавыяазын мɵӊгежидери-биле уругларга эӊ дээре чечен чогаал дээш Л. Б. Чадамба аттыг литература шаӊналын тургускан.
